Ngôi nhà được xây theo lối ba gian, hai chái, mái lợp ngói âm dương, có hơn 200 năm tuổi.
Ai về Túy Loan (Hòa Vang, Đà Nẵng), đi vòng quanh những thôn xóm đang cựa mình đổi mới theo nhịp sống đô thị hóa, hẳn sẽ phải dừng chân khi ngang qua cánh cổng nhà cổ Tích Thiện Đường. Cánh cổng ấy mở ra một thế giới thâm trầm, bình yên và thơ mộng.
Một góc nhà cổ Tích Thiện Đường ở Túy Loan.
Nhà nằm trong thôn Thái Lai, xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng, trong vùng làng cổ Túy Loan.
Phía sau cánh cổng nhà là lối đi lát đá sỏi sâu chừng hơn 10 mét mở ra một khung cảnh thơ mộng.
Nhà chính được xây theo lối kiến trúc ba gian hai chái, mái lợp ngói âm dương đúng kiểu kiến trúc quen thuộc của những ngôi nhà cổ có hàng trăm năm tuổi ở những làng quê xứ Quảng Đà, mà nay không còn mấy nhà được giữ vẹn nguyên như Tích Thiện Đường.
Nhà được xây theo lối ba gian, hai chái, mái lợp ngói âm dương có hơn 200 năm tuổi này là một trong những nhà cổ hiếm hoi còn lại ở Đà Nẵng.
Để có đủ nguyên vật liệu xây nhà, cực công nhất là tìm đủ và chở gỗ mít từ Huế, Quảng Nam về dựng nhà mất hết ba năm. Rồi mất thêm ba năm để xây nhà. Toàn bộ bàn thờ, phản ngồi, cột nhà… đều làm từ gỗ mít, trải qua hàng trăm năm tuổi đã lên màu nâu bóng. Những nét chạm trổ tinh xảo trên thủ thờ, xà ngang, cột nhà… là dấu ấn tài hoa của những người thợ làng Mộc Kim Bồng (Hội An, Quảng Nam) một thời vang tiếng.
Sát vách tường nhà, có mấy tủ kính bám bụi thời gian. Bên trong là những vật dụng lâu đời trong sinh hoạt hàng ngày như chén đĩa, ấm nước… Trên vách nhà treo những khuôn bánh in, nồi đất, mâm đồng… Bà Huệ nói, những thứ này là do chủ nhà, ông Đỗ Hữu Minh, con trai bà gìn giữ và sưu tập thêm.
Ai từng lớn lên giữa những làng quê ở xứ Quảng Đà đi từ nhà ra sân, hẳn sẽ như được sống lại một thời thơ trẻ và hẳn trong lòng sẽ dậy sóng hoài niệm về một thời mà đời sống sinh hoạt gia đình gắn với những vật dụng như những chiếc cối đá xay gạo, những nồi đất, mâm đồng…
Năm tháng khiến cho những hạng mục, vật dụng làm bằng gỗ mít lâu năm lên màu nâu bóng.
Trong nhà vẫn giữ lại và trưng bày những vật dụng gắn liền với đời sống sản xuất, sinh hoạt thời xưa như cối đá, mâm đồng, nồi đồng, nồi đất…
Trước nhà là một hồ nước mọc lên những cây cảnh cao quá đầu người tạo thành một bức bình phong tự nhiên, ngăn cách với khoảng sân rộng mênh mông. Như có một làng quê thu nhỏ trong sân nhà với bến nước, con đò ngập lá. Tất cả nhuốm một màu xưa cũ và thơ mộng.
Giữ gìn một ngôi nhà cổ khá toàn vẹn như Tích Thiện Đường là chuyện không dễ. Ngôi nhà có hơn 200 tuổi đã chứng kiến bao thăng trầm, cũng từng hứng chịu bom đạn chiến tranh, rồi thiên tai, lũ lụt.
