Ngày Tết, mâm ngũ quả được xem là quan trọng trong thờ cúng tổ tiên. Hiện có nhiều quan niệm về bày mâm ngũ quả. Những lý giải ở các góc độ khác nhau sẽ giúp có mâm ngũ quả đẹp và hợp phong thủy ngày Tết.
Để chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán thì bên cạnh việc dọn nhà đón Tết, sắm sửa đồ trang trí Tết, mua quà Tết thì việc bày mâm ngũ quả là không thể thiếu được. Tùy từng vùng, miền mà cách bày mâm ngũ quả ngày Tết sẽ có sự khác nhau, chẳng hạn như người miền Bắc có thói quen bày mâm ngũ quả hợp với ngũ hành, người miền Trung thì chỉ bày những loại hoa quả sẵn có trong khi người miền Nam lại thích bày mâm ngũ quả theo lối chơi chữ “cầu vừa đủ sài sung”. Tuy nhiên, tựu trung lại thì ai cũng muốn bày được một mâm ngũ quả đẹp mắt và hợp phong thủy nhất.
Xem thêm: Cách bày mâm ngũ quả đẹp theo phong tục 3 miền
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết hợp phong thủy:
-
1
Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết
Mâm ngũ quả ngày Tết có ý nghĩa bao trùm là thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, thể hiện lòng thành kính đối với các bậc tổ tiên. Mâm ngũ quả cúng ngày Tết cũng là yếu tố thể hiện thành quả làm việc của một năm. Ngoài ra, tùy ở những góc độ mâm ngũ quả còn có các ý nghĩa khác.
Theo quan niệm dân gian, mâm ngũ quả ngày Tết là biểu trưng cho lòng thành kính của con cháu đối với bậc tổ tiên, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta. Ngoài ra, mâm ngũ quả ngày Tết cũng là một cách thể hiện cho kết quả của một năm làm việc chăm chỉ mà con cháu muốn báo cáo với tổ tiên.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết hợp phong thủy
Bên cạnh đó, mâm ngũ quả còn có nhiều ý nghĩa khác nhau. Trong mâm ngũ quả sẽ có tối thiểu 5 loại quả với 5 màu sắc khác nhau. Con số 5 thể hiện cho mong ước đạt tới ngũ phúc lâm môn: Phú, Quý, Thọ, Khang, Ninh. 5 màu sắc của hoa quả trong mâm ngũ quả tượng trưng cho 5 màu trong ngũ hành: màu trắng tượng trưng cho Hành Kim, màu xanh tượng trưng cho Hành Mộc, màu đen tượng trưng cho Hành Thủy, màu đỏ tượng trưng cho Hành Hỏa, màu vàng tượng trưng cho Hành Thổ.
Con số 5 trong mâm ngũ quả còn thể hiện lịch sử tín ngưỡng dân tộc. Ví dụ, đạo Phật có ngũ giới – tức 5 điều quy định của đạo Phật. Hay trong đạo Lão có ngũ hành, đạo Khổng là ngũ thường. Lý do chọn ngũ quả thay vì chọn các yếu tố khác để thờ cúng bởi người xưa quan niệm rằng hoa quả có nhiều hạt, múi, chùm nhằm thể hiện mong ước sang năm mới sẽ sinh sôi phát triển cả trong sản xuất lẫn đời sống.
-
2
Số chẵn và lẻ
Hiện nay, mâm ngũ quả được bày biện theo ý muốn cũng như điều kiện của gia chủ, tùy từng địa phương với đặc trưng về khí hậu, sản vật và quan niệm riêng. Ví dụ như mâm ngũ quả của người Bắc bao giờ cũng có nải chuối xanh – thể hiện mong muốn được thiên nhiên che chở, bảo vệ giúp việc làm ăn thuận lợi hơn. Trái lại, trong mâm ngũ quả của người miền Nam lại không có chuối bởi họ cho rằng từ chuối đọc khá giống từ “chúi”, thể hiện sự đi xuống, cúi xuống, không ngẩng cao đầu.
Người Nam cũng không bày quả cam lên mâm ngũ quả bởi người xưa có câu “quýt làm cam chịu”, nếu bày quả cam thì sẽ không may mắn. Thay vào đó, mâm ngũ quả của người Nam thường có chứa các loại quả mãng cầu, dừa,, dừa, đu đủ, xoài, sung (là những loại quả có âm khi đọc chệch nghe như câu “cầu vừa đủ xài sung), hoặc có thể thêm 3 trái thơm (dứa) để làm chân đế thể hiện sự vững vàng.
Theo quan niệm của người Bắc thì lại khác, hầu như tất cả các loại quả đều có thể bày trên mâm ngũ quả miễn sao đẹp mắt là được, thậm chí là quả ớt sừng.
Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết hợp phong thủy
Ngày nay, cuộc sống hiện đại hơn, các loại trái cây cũng phong phú và đa dạng hơn, do đó, con cháu muốn thể hiện lòng hiếu thảo đối với ông bà, tổ tiên, đồng thời muốn mâm ngũ quả của gia đình mình đẹp mắt hơn nên cách bày mâm ngũ quả ngày Tết cũng phong phú hơn, bắt mắt hơn. Mâm ngủ quả không chỉ bó buộc trong 5 loại quả nữa mà có thể bày đến 8, 9 hay thậm chí là 10 loại quả, số quả là chẵn hay lẻ cũng không quan trọng. Và dù số quả là bao nhiêu thì người ta vẫn gọi là mâm ngũ quả.
Tuy nhiên, bài trí mâm ngũ quả là một tín ngưỡng dân gian, thể hiện lòng thành của con cháu với tổ tiên nên cũng cần có những quy tắc không được phạm phải, chẳng hạn như không đặt thêm hoa hoặc thực phẩm gì lên mâm ngũ quả, số lượng trên mâm ngũ quả chỉ tính theo loại quả chứ không tính theo số quả. Ví dụ, chuối chỉ cần một nải mà không quan tâm số lượng là 15 hay 16 quả.
Xem thêm: Sai lầm khi bày mâm ngũ quả ngày Tết khiến nhà bạn mất lộc