Mùa Đông thời tiết khô, lạnh cũng là lúc trẻ nhỏ, đặc biệt là bé sơ sinh rất dễ bị sổ mũi, viêm mũi,… dễ dẫn đến mắc các bệnh về đường hô hấp, viêm họng, viêm tai giữa,… Đó là lý do mẹ nên học cách rửa mũi cho trẻ sơ sinh để giúp bé dễ chịu hơn, tránh tình trạng dịch nhầy và rỉ mũi bít tắc đường thở của bé, khiến bé khó chịu và quấy khóc cả ngày. Việc rửa mũi đúng cách cũng ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập xuống họng, vào tai và ngừa các bệnh lây lan qua đường hô hấp cho bé.
Việc rửa mũi nên được tiến hành ngay khi bé có dấu hiệu sổ mũi, nghẹt mũi, ho, thở khò khè,… Cách rửa mũi cho trẻ sơ sinh cũng khá đơn giản, chỉ cần mẹ “tỉ mẩn” và cẩn thận làm theo từng bước. Đầu tiên, mẹ cần chuẩn bị các dụng cụ cần thiết, bao gồm nước muối sinh lý (chọn mua lọ nước muối sinh lý có đầu tròn, loại không phải cắt đầu trước khi sử dụng để tránh làm tổn thương niêm mạc mũi của bé), khăn xô mềm, sạch, miếng lót chống thấm (có thể chuẩn bị thêm dụng cụ hút mũi cho bé nhưng việc hút mũi cho bé thường không cần thiết và không được khuyên dùng).
Cách rửa mũi cho trẻ sơ sinh đúng cách theo bước sau:
– Trải miếng lót chống thấm lên giường/bàn và đặt bé nằm nghiêng trên đó, đặt 1 tay lên đầu bé và giữ nhẹ để tránh việc con giãy giụa, có thể gây tổn thương trong quá trình rửa mũi (thông thường nếu bé quen rồi con có thể khóc một chút nhưng nếu là lần rửa đầu tiên thì có thể bé khóc và giãy giụa khá nhiều).
– Lót vài lần khăn xô dày dưới cổ và đầu bé để nước rửa chảy ra thấm vào đó.
– Nếu bé mới bị ngạt mũi nhẹ, dịch mũi còn lỏng thì mẹ có thể tiến hành rửa luôn. Trong trường hợp dịch mũi đặc lại, có rỉ mũi dính trong lỗ mũi thì mẹ nên nhỏ 2 – 3 giọt nước muối vào mỗi bên mũi, đợi 1 lúc cho nước muối ngấm làm mềm rỉ mũi thì nhẹ nhàng dùng tay day day mũi bé để rỉ mũi mềm và bong ra.
– Đặt miệng lọ nước muối đầu tròn vào lỗ mũi phía trên của bé, bóp nhanh nhưng không quá mạnh để nước muối đi vào trong và từ từ chảy ra ở lỗ mũi bên kia. Dịch mũi và rỉ mũi có thể cuốn theo nước muối chảy ra lỗ mũi phía bên kia hoặc qua miệng bé.
– Sau khi xịt hết lọ nước muối, mẹ có thể dùng đèn pin kiểm tra xem còn nhiều dịch/rỉ trong mũi bé không, có thể tiếp tục xịt thêm nước muối nếu dịch/rỉ mũi chưa ra hết.
– Dùng khăn mềm nhẹ nhàng lau sạch mũi, miệng bé, trấn an con vài phút trước khi quay bé nằm nghiêng sang phía ngược lại để rửa tiếp lỗ mũi bên kia của bé. Cách làm tương tự.
– Nếu dịch mũi quá đặc và “không chịu” trôi ra theo nước, mẹ có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút cho con. Tuy nhiên không nên lạm dụng hút mũi vì cách này có thể tạo áp lực gây tổn thương niêm mạc mũi.
Những lưu ý quan trọng về cách rửa mũi cho trẻ sơ sinh:
– Cần rửa tay thật sạch với xà phòng trước khi tiến hành rửa mũi cho con.
– Kiểm tra đầu lọ nước muối sinh lý, đảm bảo không có bất cứ gờ, cạnh sắc nào có thể gây tổn thương mũi bé.
– Không xịt nước muối quá mạnh tay, không nên sử dụng xi lanh để rửa mũi vì có thể gây áp lực lớn lên niêm mạc mũi. Hiện nay trên thị trường có bán sẵn dụng cụ rửa mũi với đầu ống được thế kế tròn, mềm an toàn cho bé. Trong trường hợp vẫn phải sử dụng xi lanh, mẹ nên quấn 1 miếng gạc vào đầu xi lanh để đảm bảo an toàn cho con.
– Với những lần rửa mũi đầu, bé có thể không hợp tác nên giãy giụa rất nhiều, mẹ không nên mất bình tĩnh và cố gắng làm đúng theo hướng dẫn để tránh việc bé bị sặc hay xước mũi.
– Nên rửa mũi khi bé trước khi ăn và lúc bé còn đang thức.
– Không lạm dụng xịt quá nhiều lần (chỉ nên rửa 2 – 5 lần/ngày), nhất là khi bé có dấu hiệu viêm mũi vì sẽ khiến mũi con khô hơn, rát vì niêm mạc mũi tổn thương và mất đi độ ẩm.
Với cách rửa mũi trên, bé sẽ rất dễ chịu ngay sau đó và hiệu quả khỏi bệnh cũng rất tốt. Những lần sau bé quen dần và có bé còn tỏ ra thích thú việc rửa mũi thay vì quấy khóc như lúc đầu. Tuy nhiên, nếu mẹ rửa mũi cho bé trong vòng 3 ngày không thấy đỡ, bé bị ho, ho có đờm thì cần đưa con đến viện để bác sĩ kiểm tra xem bé có bị viêm phế quản, viêm phổi hay không?
Ngọc Diệp
