Hồ Thiền Quang (hay còn gọi là Hồ Ha-le, Hồ Halais ) nằm lọt giữa bốn phố Nguyễn Du, Trần Bình Trọng, Trần Nhân Tông và Quang Trung thuộc quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội.
Tên hồ Thiền Quang có nghĩa là “đạo sáng”, vốn được đặt theo tên làng Thiền Quang.
Năm 1831 thì hồ có có tên là Liên Thuỷ. Thiền Quang chỉ là một làng nằm ở phía đông nam hồ tức nay là khu vực đầu phố Nguyễn Ðình Chiểu. Ngoài làng này ra, ở quanh hồ còn có các làng Liên Thuỷ ở phía bắc và tây, Quang Hoa ở phía tây nam và Pháp Hoa ở phía nam. Cũng theo bản đồ ấy thì hồ này khá rộng, phía tây lan tới phố Yết Kiêu, phía đông lấn sang phố Nguyễn Bỉnh Khiêm, phía bắc tới phố Trần Quốc Toản, phía nam thông sang hồ Bảy Mẫu.
Ðến thời Pháp thuộc, hồ bị lấp dần để mở phố, tới những năm 1930 mới định hình như diện mạo hiện nay. Cũng do mở phố mới nên các làng ven hồ bị xóa và dân phải chuyển đi. Ba ngôi chùa của ba làng Thiền Quang, Pháp Hoa, Quang Hoa bị dồn tới bờ hồ phía tây vốn thuộc đất làng Liên Thuỷ nay vẫn còn và hiện mang các biển số 31-33 phố Trần Bình Trọng.
Chùa Thiền Quang bên hồ
