Những ngày cuối năm, trong tiết trời ấm áp, được khám phá Đồng Tháp là một điều hết sức thú vị, và một trong những điểm đến không nên bỏ qua là Lai Vung – vương quốc quýt hồng.
Từ trung tâm thành phố Cao Lãnh qua phà chỉ chừng 30 km là bạn đến vương quốc quýt hồng lớn nhất cả nước nằm bên dòng Hậu Giang hiền hòa. Trời ban tặng cho Lai Vung đất phù sa màu mỡ mà khô ráo, là điều kiện hết sức thuận lợi cho các loài cây ăn trái phát triển, đặc biệt là quýt hồng.
Phần lớn quýt được trồng tại 3 xã Long Hậu, Tân Phước, Tân Thành, trong đó Long Hậu là nhiều nhất với năng suất khoảng 250 tấn/năm.
Vượt qua hàng chục cây cầu, chạy men theo hàng dừa xanh mướt soi mình bên dòng kinh nhỏ, rồi lại ngoằn nghèo qua những bờ đê, Long Hậu đón chúng tôi với khung cảnh làng quê thanh bình mà gần gũi.
Đón chúng tôi là anh Lưu Văn Tín, tổ trường tổ liên kết sản xuất quýt hồng Lai Vung, người đã có thâm niêm gần 20 năm trồng quýt với diện tích vườn 6500m2. Và từ đây hành trình khám phá vườn quýt hồng hấp dẫn bắt đầu.
Len lỏi trên đường đê, cảm giác thật thú vị khi những chùm quýt chín mọng sà qua khỏi hàng rào đung đưa trước mặt như gọi mời, và khi cổng vườn mở ra, chúng tôi choáng ngợp với hàng trăm cây quýt trái trĩu trịt trên cành. Triệu tia nắng xuyên qua tán lá, đổ trên thảm cỏ xanh rì rồi hắt cả quầng sáng lên vạn trái quýt chín vàng rung rinh trước gió.
Có những cây chỉ chừng 3 năm tuổi mà trái đã đeo trĩu cành, sà sát đất, còn những cây trên 10 năm tuổi thì cao vút, trái chen chúc nhau, nhiều đến nỗi các khu vườn phải được chống đỡ bởi vô số cừ tràm để quýt khỏi gẫy cành.
Càng vào sâu thì không còn là vườn mà là cả rừng quýt ngập trong sắc vàng rực rỡ. Quýt dưới chân, bên mình, trên đầu và trên con đường nhỏ trước mặt.
Lẫn trong gió là hương thơm dịu nhẹ làm tinh thần bạn trở nên thư thái, nhẹ nhõm. Xen lẫn những luống rộng trồng quýt là những mương nước xanh mát, có tác dụng để tưới tiêu và làm tăng độ ẩm cho đất.
Nếu như bạn quá mỏi chân khi dạo chơi khám phá khu vườn thênh thang thì có thể ngồi trên chiếc xuồng ba lá nhỏ xinh, khẽ khoát nước mà lướt đi giữa hai hàng quýt vàng óng ả.
Quýt sà cả vào xuồng, trái thật to và chắc, đưa tay hái và bóc thử, bên dưới lớp vỏ vàng ươm thật mềm là những múi quýt mọng nước, sắp đều nhau tăm tắp. Đưa lên miệng nếm thử, vị quýt thật thanh, một chút chua nhẹ để vị ngọt không quá gắt làm cứ muốn nhấm nháp mãi.
Anh Tín cho biết, cây quýt hồng Lai Vung có giá trị rất cao, nhưng để có một vườn quýt đẹp về hình thức và ngon về chất lượng cũng thật lắm công phu. Phải chăm sóc, tỉa cành, chống sâu bệnh, bón phân hữu cơ thường xuyên theo tỷ lệ thích hợp, bơm tháo nước vào mùa lũ để cây xanh tốt, và rất nhiều kỹ thuật khác nữa.
Những cây vài năm tuổi thì cho chừng 150 kg trái/gốc, còn những cây trên 15 năm cho đến hơn 500kg/gốc.
Theo anh Ngô Quang Tuyên – Phó giám đốc Sở Văn hóa – Thông tin và Du lịch tỉnh Đồng Tháp, chính vì sự tận tụy, cần cù, vững vàng kỹ thuật và say mê của những nghệ nhân mà quýt hồng Lai Vung được người tiêu dùng yêu thích và được công nhận tiêu chuẩn quan trọng VIETGAP đảm bảo sản phẩm rau quả an toàn và chất lượng cao.