Hiểm họa sức khỏe từ việc sử dụng rau ngót lá xoăn

Lý giải hiện tượng rau ngót lá xoăn

Theo nông dân trồng rau lâu năm, rau ngót “tắm” thuốc trừ sâu thường có vẻ ngoài khá đẹp với lá xanh mượt, màu đậm, cành và lá đều to, dài. Khi bảo quản trong tủ lạnh, loại rau này sẽ nhanh chóng bị rụng hết lá, dù vẫn tươi nguyên. Đặc biệt, nước canh rau ngót còn tồn đọng lại hóa chất thường có màu vẩn đục, nổi váng xung quanh thành nồi. Rau ngót sạch thường có màu lá nhạt, cành và lá nhỏ hơn, rau mọc không đều, thậm chí có một vài lá bị sâu đục. Tuy nhiên, không phải bất kì loại rau ngót xấu mã nào cũng đảm bảo an toàn vệ sinh. 

PGS.TS Huỳnh Thanh Hùng, Trưởng Bộ môn Nông hóa Thổ nhưỡng, trường Đại học Nông Lâm TPHCM cho rằng, đừng tưởng rau ngót lá xoăn là không bị phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Thực tế, rau ngót lá xoăn có thể do virus gây ra. Tuy nhiên, việc phun thuốc bảo vệ thực vật phòng bệnh quá liều cũng gây xoăn lá.

Nước canh rau ngót màu đen có thể là do rau còn tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, bón phân hóa học quá nhiều… Đồng thời, trong quá trình trồng rau nếu sử dụng nguồn đất trồng, nước tưới rau không đảm bảo vệ sinh, nước kênh mương bị ô nhiễm kim loại nặng như chì, thủy ngân, asen, mangan… đều có thể nhiễm vào lá.

Còn theo bà Nguyễn Thị Hòa, phụ trách Trạm Dịch vụ bảo vệ thực vật quận Bình Thạnh, có những loại thuốc bảo vệ thực vật nồng độ mạnh dạng nhũ dầu, khi phun quá liều cũng khiến lá rau cứng và xoăn lại, nhìn như rau già, đánh lừa người dùng. Ngoài ra, cây rau thiếu một vi lượng nào đó cũng làm cho lá xoăn, nhưng là xoăn nhẹ hơn do bị bệnh.

Thực tế chỉ có một số thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng cho rau xanh theo quy định bằng vạch màu xanh lá hoặc xanh dương đậm dưới nhãn chai. Những loại thuốc này có công dụng là thời gian cách ly ngắn, phân hủy nhanh, ít độc hại, nhưng nồng độ thuốc nhẹ nên hiệu quả lại không cao. Do đó, nhiều người trồng thường sử dụng các loại thuốc mạnh hơn hoặc tăng liều dùng, rút ngắn thời gian sử dụng… gây hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe. Bà Hòa cho biết “Có lần chúng tôi thử nghiệm phát hiện nhiều loại rau có lượng nitrat gấp hàng trăm lần mức cho phép. Khi ăn nhiều rau có hàm lượng nitrat cao triệu chứng dễ thấy là gây khó thở”.

Ảnh hưởng sức khỏe của rau ngót lá xoăn

Rau ngót là loại thực vật dễ trồng nhưng trong quá trình phát triển dễ bị một số bệnh tấn công như rệp trắng, khô vằn… Vì vậy, để rau ngót sinh trưởng tốt, thu hoạch được trong thời gian ngắn, một số người không ngần ngại sử dụng thuốc trừ sâu. Đồng thời, tại một số nơi, nguồn nước tưới rau không đảm bảo, bị ô nhiễm nặng. Dùng thuốc trừ sâu quá liều hoặc nguồn nước không đảm bảo có thể là nguyên nhân gây hiện tượng rau ngót lá xoăn, rất có hại cho sức khỏe.

Sử dụng thường xuyên các loại rau có chứa lượng dư thừa thuốc trừ sâu, phân bón hóa học nhiều có thể ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, gây ngộ độc mãn tính và tác động đến hệ thần kinh. Đồng thời, cơ thể sẽ tích tụ một lượng lớn các chất độc hại, làm suy yếu khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ gây bệnh.

Cách chọn rau ngót an toàn, không chứa độc

Tiêu chí xác định rau an toàn là không nhiễm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, nitrat (do bón nhiều lân đạm), kim loại nặng (do nguồn tưới, đất trồng) và không có dư lượng vi sinh bám trên rau. Tuy nhiên, bạn không thể đo lường các tiêu chí này bằng mắt thường. Do đó, khi chọn rau, bạn có thể tham khảo một số mẹo sau đây:

Lá rau ngót: Bạn nên chọn rau ngót có lá mỏng nhưng cứng. Tuyệt đối không nên mua lá rau ngót dầy mềm, hoặc lá xoăn lại, bất thường. Đó có thể là rau ngót có phun thuốc bảo vệ thực vật.

Màu sắc: Rau ngót ngon và sạch có màu xanh lá mạ, rau mọc không được đều lá, có một vài lá bị sâu đục. Bạn nên tránh mua rau ngót có màu xanh sẫm, lá quá non, đều nhau.

Màu nước rau ngót: Với rau ngót tươi ngon, khi nấu canh, màu nước xanh nhạt và trong, không có màu sắc bất thường. Nước canh rau ngót không đảm bảo vệ sunh thường có màu đen ngòm hoặc bị vẩn đục, có nhiều nhớt, nổi váng xung quanh thành nồi.

Mùi vị: Rau ngót sạch có mùi vị đặc trưng riêng. Nếu rau có vị ngai ngái, quá nồng xen lẫn mùi hắc thì đấy là rau ngót đã bị nhiễm chất độc hại, tuyệt đối không được sử dụng tránh bị ngộ độc nếu ăn phải.