Các nhà khoa học của trường Đại học Liverpool đã phát hiện ra rằng chuột đồng tiến hóa theo một cách đặc trưng để đảm bảo cho việc thụ tinh nhanh hơn, hiện tượng này có thể giải thích được một số trường hợp vô sinh ở người.
Đội ngũ nghiên cứu phối hợp với trường đại học Charles ở Prague đã khám phá ra chuột đồng chịu mất đi một số tính chất bảo vệ miễn dịch của chúng để có quá trình thụ tinh diễn ra nhanh hơn. Điều này xảy ra là do sự thiếu mất một protein có tên gọi là CD46. Protein này có cả ở động vật và người và giúp bảo vệ các tế bào của cơ thể khỏi sự tấn công vào hệ miễn dịch. Qua thời gian, chuột đồng đã đánh mất khả năng sản xuất ra protein này, dẫn đến việc mất tính ổn định của cấu trúc hình nón hay còn gọi là thể ngọn, cấu trúc này bao phủ đầu của tinh trùng.
|
Nghiên cứu mới cho thấy chuột đồng sản sinh ra một protein đặc biệt có tính miễn dịch để giúp cho quá trình thụ tinh diễn ra nhanh hơn nhằm cạnh tranh với các loài chuột khác. (Ảnh: iStockphoto/Silvia Letizia Gandolla) |
Sự không ổn định này cho phép các thể đỉnh tách rời ra khỏi đầu tinh trùng để tạo ra một bề mặt mới thiết yếu cho tinh trùng hợp nhất vào với trứng. Đây là một quá trình tự nhiên diễn ra ở người trong một khoảng thời gian, nhưng chuột đồng lại có một cách giúp tiến trình này diễn ra nhanh hơn.
Giáo sư Peter Johnson – nhà miễn dịch học giải thích: “Chuột đồng sản sinh ra một protein đặc biệt có tính miễn dịch giúp cho quá trình sinh sản này diễn ra nhanh hơn nhằm cạnh tranh thành công với các loài chuột khác. Chuột cái sẽ sản sinh ra nhiều trứng nếu có nhiều chuột đực cạnh tranh vì nó, và sẽ rất có lợi cho một con chuột đực nếu tinh trùng của nó phản ứng nhanh chóng để đánh bại các đối thủ khác trong việc thụ tinh.”
“Bằng cách trau dồi những hiểu biết về khuyết điểm của protein CD46, chúng ta có thể cải thiện được những phương pháp chữa trị bệnh vô sinh ở người. Thông thường ở người chỉ có một trứng duy nhất được sản sinh ra trong một tháng và không có sự tiến hóa cần thiết để tăng sự phản ứng nhanh của tinh trùng đối với việc thụ tinh của trứng. Vì vậy mà tiến trình này chậm hơn, và bất cứ sai sót nào ở protein CD46 cũng có thể dẫn đến việc làm tinh trùng mất tính ổn định rất sớm.
Điều thú vị là phản ứng nhanh ở chuột cũng tương tự như phản ứng ở việc thụ tinh trong ống nghiệm ở người, thể đỉnh trong phương pháp thụ tinh này được tách ra khỏi đầu tinh trùng theo cách thức nhân tạo trước khi nó được đưa đến trứng để đẩy nhanh tiến trình thụ tinh. Chuột đồng dường như tiến hành quá trình này một cách tự nhiên.
Nghiên cứu này được công bố trên tờ Reproduction.
Theo Thanh Tâm (ScienceDaily, Sở KH & CN Đồng Nai)
