Chichen Itza mang một quá khứ vừa rực rỡ văn minh, vừa thê lương, bạo tàn.
Chichen Itza là khu thành cổ nằm phía Bắc bán đảo Yucatan, Mexico ngày nay, là một trong những khu khảo cổ quan trọng nhất để nghiên cứu về nền văn minh Maya cổ đại.
Trong tiếng Maya, “chichen” có nghĩa là “miệng giếng” còn “Itza” là “của người Itza”. Như vậy Chichen Itza có nghĩa là “miệng giếng của người Itza”. Sở dĩ nơi đây có cái tên như vậy vì Chichen Itza nằm trong khu vực khô hạn của Trung Mỹ và nguồn nước chủ yếu lấy từ những hang động trên núi đá nham thạch, thành cổ nằm gần nguồn nước quan trọng, nên mới được gọi bằng cái tên như vậy.
Chichen Itza là nút giao thoa quan trọng giữa hai nền văn minh kỳ bí xưa kia: văn minh Maya và văn minh Toltec. Năm 600 trước công nguyên, người dân Maya xây dựng thành cổ tại đây và coi nơi này là một trong những trung tâm văn hóa, xã hội thiêng liêng nhất. Đến thế kỷ thứ 10, người Toltec nổi dậy, cướp lấy ngôi thành, mở rộng, tôn tạo và xây nhiều kim tự tháp thờ thần rắn cùng nhiều công trình kiến trúc khác.
Công trình nổi tiếng nhất của Chichen Itza là kim tự tháp Kukulkan, còn được gọi là “El castillo” (lâu đài). Đây là đền thờ thần rắn linh thiêng và là đài thiên văn của người Maya cổ đại. Kim tự tháp có bốn mặt đối xứng, mỗi bên có 91 bậc thang, cộng với phần đàn tế ở đỉnh tháp là 365 bậc, tượng trưng cho 365 ngày trong năm. 52 phiến đá làm nên kim tự tháp tượng trưng cho vòng luân chuyển 52 năm trong lịch Maya. Trên phòng cao nhất trên đỉnh còn có ngai vàng hình báo đốm của vua Kukulkan xa xưa.
Đền của các chiến binh (Templo des Guerreros) cũng là một trong những di chỉ quan trọng trong quần thể Chichen Itza. Đền gồm một kim tự tháp và một hàng cột lớn tượng trưng cho các chiến binh. Đây là di tích khảo cổ quan trọng của nền văn minh Toltec.
Ngoài các đền thờ, kim tự tháp, nơi đây còn tồn tại nhiều bí ẩn khảo cổ khác như sân bóng, lăng mộ các thày tư tế…Tuy nhiên, nổi bật nhất lại không phải những công trình do bàn tay con người tạo nên mà là các giếng thần của nền văn minh cổ đại.
Lane Thompson, một nhà thám hiểm Mỹ là người đầu tiên mua lại được một giếng thần, giải đáp những thắc mắc về sự tôn thờ nước của người dân Maya, Toltec cổ đại. Sự thật là do sùng bái thần mưa, người dân Maya đã thường xuyên tuyển chọn những “cô dâu” là những trinh nữ xinh đẹp, làm lễ tế và đẩy xuống những giếng thiêng này để hiến thần. Đó cũng là lý do nơi đây được gọi là “một trong những khu vực thê lương và tàn bạo nhất của tân lục địa”!
Trang mô phỏng lễ hiến tế trinh nữ của người Maya.
