Ngay cả khi chưa đến Pháp, nhiều người Việt Nam chắc hẳn đều đã từng nghe nói tới cái tên Marseille – thành phố mà cách đây 100 năm, vào tháng 7/1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã lần đầu tiên đã đặt chân đến Pháp trên con đường đi tìm đường cứu nước.
Người yêu bóng đá Pháp không thể không biết đến thành phố Marseille, nơi có đội bóng giàu thành tích và được yêu thích bậc nhất nước Pháp, với 1 lần vô địch cúp C1 và nhiều lần vô địch giải bóng đá hạng nhất Ligue 1 của Pháp, với lượng cổ động viên trung thành luôn lấp đầy sân vận động Vélodrome có sức chứa 60.000 chỗ.
Còn đối với những phụ nữ thích mỹ phẩm, ít người không biết đến loại xà phòng Marseille nổi tiếng, sản xuất 100% bằng dầu olive và dầu cọ, được làm một cách thủ công bằng một kỹ thuật được cha truyền con nối từ thế kỹ 17 đến nay.
Thành phố Marseille
Cũng được nghe nhiều, nên chúng tôi quyết định có dịp phải đến tận nơi thăm Marseille cho kỳ được. Đi bằng tàu cao tốc TGV, từ Paris tới Marseille chỉ mất khoảng 3 tiếng, trong khi nếu đi bằng ô tô phải mất tới 10 tiếng. Cuối hè đầu thu, khi mà nhiệt độ ở Paris đã mát mẻ và có lúc phải mặc áo khoác mỏng, thì tại thành phố Marseille bên bờ Địa Trung Hải vẫn rực rỡ ánh nắng.
Ra khỏi nhà gare Marseille Saint – Charles, nổi bật nhất trên nền của thành phố cũ kỹ là ngọn đồi cao và nhà thờ Notre Dame de la Garde sừng sững bên trên. Chị Kim Oanh, Phó Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Marseille giúp chúng tôi tới thăm nhà thờ này.
Nhà thờ Notre Dame de la Garde
Ở chân nhà thờ, hiện vẫn còn 1 chiếc xe tăng có tên là “Jeanne d’Arc”. Trong các cuộc giao tranh tháng 8/1944 tại nhà thờ Notre Dame de la Garde, chiếc xe tăng này đã bị trúng lựu đạn và 3 người ở bên trong đã hy sinh. Sự hy sinh của họ đã đóng góp vào cuộc giải phóng thành phố Marseille.
Chính quyền thành phố Marseille đã cho khôi phục lại chiếc xe tăng này và đúng 2 năm sau sự kiện, ngày 25/8/1946, chiếc xe tăng tái tạo đã được khánh thành để tưởng nhớ tới một thời chiến tranh khốc liệt chống phát xít Đức ở Marseille. Đi thêm lên trên, khách du lịch vẫn còn thấy dấu tích của vết đạn pháo trên bức tường cánh trái của nhà thờ. Phía dưới những vết tích ấy, người ta đặt 4 tấm biển bằng 4 thứ tiếng, nhắc nhở thế hệ sau về vết tích của trận chiến trước ngày giải phóng thành phố Marseille.
Chiếc xe tăng lịch sử
Nhà thờ Notre Dame de la Garde là 1 trong những biểu tượng của thành phố Marseille. Nhà thờ được xây dựng từ năm 1218 và được hoàn thiện vào năm 1864. Từ nhiều thế kỷ qua, nhà thờ này là nơi hành hương của người theo đạo ở cả khu vực. Bức tượng nằm trên đỉnh là tượng Đức Mẹ bồng chúa Jesus, vốn được người đi biển coi là bức tượng linh thiêng che chở cho họ trong những ngày lênh đênh trên biển. Xung quanh bức tượng này cao 9,7 m này, có nhiều câu chuyện.
Chị Kim Oanh kể: “Trong Chiến tranh thế giới thứ 2, khi phát xít Đức chiếm đóng Marseille, chúng đã hạ bức tượng xuống và chuyển về Đức. Sau khi Marseille được giải phóng, Chính quyền Marseille đã tổ chức một tuần lễ vàng. Người ủng hộ nhẫn, người ủng hộ dây chuyền… để đúc lại bức tường. Hiện tại, bức tượng là bằng đồng bọc vàng chứ không phải toàn bộ bằng vàng như trước, nặng mấy chục tấn”.
Hải cảng cổ Vieux Port
Từ trên ngọn đồi cao 147,85 m, có thể nhìn thấy toàn cảnh thành phố Marseille, một thành phố cổ với 2.600 năm lịch sử. Điểm nhấn của thành phố là Hải cảng cổ Vieux Port, nơi có hàng ngàn con thuyền đang neo đậu. Đây là hải cảng lâu đời nhất của Marseille và cũng là trung tâm lịch sử – văn hóa của thành phố, kể từ khi được thành lập trong quá khứ.
Hải cảng cổ đã từng là trung tâm kinh tế của Marseille cho tới giữa thế kỷ 19, hướng tới vùng biển Địa Trung Hải và sau này là các thuộc địa của Pháp. Tuy nhiên, về sau này các hoạt động của cảng được chuyển dịch tới nhiều địa điểm khác và Hải cảng cổ giờ đây chủ yếu là nơi thư giãn cho người dân và là biểu tượng du lịch của thành phố Marseille.
Người dân câu cá ở cảng cổ
Đến Marseille, khách du lịch cũng có thể đến thăm một số công trình kiến trúc – lịch sử nổi tiếng khác. Đáng chú ý là Lâu đài nước Palais Longchamps, hình bán nguyệt với những hàng cột tráng lệ, bên trong là đài phun nước đồ sộ. Lâu đài được xây dựng để tôn vinh nguồn nước, một điều dễ hiểu bởi Marseille trước thế kỷ XIX luôn là nơi thiếu nước trầm trọng.
Là người Việt Nam, có điều kiện, chúng ta cũng nên một lần ghé thăm hội quán của Hội người Việt Nam tại thành phố Marseille. Đó là 2 căn phòng nhỏ, nhưng ấm cúng, nằm ở số 34 phố Joliette, quận 2 thành phố Marseille. Nơi đây từ vài chục năm qua, là nơi sum họp của bà con kiều bào tại thành phố Marseille, để kiều bào giúp đỡ nhau trong cuộc sống ở Pháp và hướng về quê hương đất nước.
