Nuôi con “kiểu mới” và cuộc chiến của những bà mẹ cực đoan

1. Từ phương pháp “Cry it out” với những đứa trẻ mang cả nỗi cô đơn vào giấc ngủ:

“Cry it out” vốn là phương pháp rèn cho trẻ kỷ luật ngủ đúng giờ, và ngủ cho tròn giấc. Cách thực hiện khá đơn giản nhưng tương đối lạnh lùng: đến một giờ nhất định, cả gia đình sẽ cùng đóng cửa, tắt đèn, đặt trẻ vào giường/cũi và để thật yên lặng cho trẻ ngủ. Phương pháp này yêu cầu phải bỏ qua những biểu hiện chống đối của trẻ: khóc, la hét, thậm chí cào cấu vào khuôn mặt. Lâu dần trẻ sẽ quen, đến đúng giờ sẽ ngủ và ngủ một mạch đến khi thức dậy. Tôi đã nghe trên những diễn đàn, những trang báo mạng, nhiều bà mẹ trẻ tự hào về việc áp dụng thành công phương pháp này.

Tôi cũng nghe cả những câu chuyện bên lề khi ông bà nghe tiếng cháu khóc, cứ xót xa dỗ dành, và trở thành “đối thủ” ở “bên kia chiến tuyến” của các bà mẹ trẻ tự nhận mình hiện đại. Tôi cũng nghe vài ý kiến yếu ớt nêu lên: con em yếu lắm, để cháu khóc nhiều em sợ con ốm đau thêm. Vài người cũng đặt ra vấn đề, có nên kỷ luật quá sớm với trẻ vậy không, khi mà trẻ đang ở độ tuổi cần được yêu thương nhiều hơn trách móc?

2. Đến cuộc chiến của những bà mẹ cực đoan:

Tôi đã từng tham gia vào một “group” tuyên truyền về phương pháp cho con ăn, đúng là rất mới và khoa học. Bọn trẻ không còn bị ép ăn bột, cháo. Chúng được chọn món mình thích, được tự do bốc bải, nhồm nhoàm gặm nhấm, được từ chối bữa ăn khi chúng còn chưa thực sự muốn ăn. Không ít những bà mẹ thành công, không ít những đứa con khỏe mạnh, không ít những gia đình đã thảnh thơi hơn khi không còn cảnh phải bế rong con, khổ sở đổ vào miệng con từng thìa cháo, bột. Nhưng những bà mẹ trẻ học theo phương pháp mới, đôi khi vì những thành công trước mắt, lại trở nên thái quá.

“Cry it out” có thực sự tốt?

Bắt đầu, lác đác là vài ba “topic” kể xấu mẹ chồng với những lời cay nghiệt, khi ông bà ở nhà xay bột cho cháu mình ăn. Nào là: “Bà ấy định biến con em thành con lợn, ăn cám xay hổ lốn”. Nào là trích dẫn cả những lời lẽ “kinh điển” của Anhxtanh: “Không thể nào chống nổi bọn ngu vì chúng quá đông”. “Bọn ngu” là những người chưa kịp thích nghi với phương pháp mới, vẫn mong bọn trẻ được ăn bột và cháo xay hàng ngày.

Chẳng ai dại gì mà tham gia góp ý với những người đã nói ra những lời đanh đá ấy, bởi không muốn phải làm “bia đỡ đạn”, bị “ném đá hội đồng” trên những diễn đàn. Vậy là tất cả, hoặc là hùa theo, hoặc giả vờ im lặng, như 1 làn sóng ngấm ngầm, đè nát đi mọi ý kiến trái chiều.

Khoảng 1 năm sau, phần vì mải mê công việc, phần vì con tôi rồi cũng qua thời kỳ ăn dặm, tôi không còn đọc những bài viết trong group nuôi con kiểu tân tiến ấy một cách thường xuyên nữa, thì bỗng nhiên đến một ngày trở lại, thấy “nhà” tan hoang. Tôi không hiểu chuyện gì mà quá nửa số thành viên đã rời group. Những người còn lại thì căng thẳng và nặng nề chỉ trích lẫn nhau. Đâu đó, đã xuất hiện vài lời cay cú và tục tĩu. Thì ra, chuyện cũng chẳng có gì, chỉ là một số thành viên mới vào, hoặc người cũ nhưng chưa đọc kỹ tài liệu đã vội vàng hỏi những câu trong tài liệu đã có và đã post lên rồi. Vậy là những tính cách mạnh mẽ, những bản lĩnh vững vàng và những công sức đã dày công nghiên cứu lại được dịp “dạy dỗ” những người kém cỏi. Nào là phải biết vận động cái đầu, đừng có “ăn sẵn” mà hỏi ngay như thế. Nào là, “để được như ngày hôm nay chị còn phải nhờ bạn bè mua sách ở tận nước ngoài, chị kỳ công dịch lại post lên, em chưa đọc, em đã hỏi, em nghĩ xem mình làm mẹ ra sao… “. Những người bị nhận những lời lẽ ấy ấm ức rút lui và để lại muôn vàn mâu thuẫn.   

3. Thế giới đang trở về phương Đông:

Gần đầy, đã có nhiều kết quả chứng minh, “cry it out” làm cho bọn trẻ phát triển không tốt về tinh thần, dù chúng ngủ và thức dậy đúng giờ, nhưng nhiều trẻ lại khá nhút nhát hoặc quá ngang bướng, vì chúng không cảm nhận được tình yêu thương của mẹ. Giai đoạn gắt ngủ, chớm ngủ và những khi giật mình tỉnh giấc là những khi bản năng yếu đuối, cô đơn trong con người ta trỗi lên mạnh mẽ nhất. Bỏ mặc trẻ khi ấy dễ dàng khiến chúng mang sẵn trong mình tâm lý thủ thế, đơn độc và cô đơn.

Kỷ luật
chỉ có giá trị khi trẻ được yêu thương đủ. Dinh dưỡng chỉ giúp trẻ phát
triển tốt khi trẻ được lớn lên từ môi trường nhân văn…

Chuyện này không lạ, nó cũng giống như mô-típ của thuốc kháng sinh hay sữa công thức vậy. Xuất phát từ phương Tây, lan tràn mạnh mẽ sang các quốc gia khác như thể một bước ngoặt vĩ đại của văn minh. Và rồi, chỉ một thời gian ngắn sau, người ta nhanh chóng nhận ra những tác động ngược chiều và tiêu cực từ những cái gọi là “văn minh” ấy.

Thế giới đang trở về phương Đông, đã nghiêm túc thừa nhận những sai lầm sau những bạo lực, chiến tranh và hủy hoại từ một thái độ quá tự tin vào sức mạnh chinh phục của con người. Ngay cả trong giáo dục và nuôi dưỡng bọn trẻ cũng vậy, chẳng ai có thể thay thế mẹ, và chẳng điều gì tốt hơn tình yêu và sự ôm ấp vỗ về của mẹ dành cho con trong những năm đầu đời. Kỷ luật chỉ có giá trị khi trẻ được yêu thương đủ. Dinh dưỡng chỉ giúp trẻ phát triển tốt khi trẻ được lớn lên từ môi trường nhân văn. Một vài bữa bột đâu có đáng gì để những cô con dâu đối đầu với mẹ chồng theo cách không nhân nhượng? Và sự đối đầu ấy liệu có đủ để lay chuyển những sai lầm trong suy nghĩ của bà? Hay chỉ khiến con trẻ – vốn đã nhạy cảm và tinh tế, sớm nhận ra những nỗi căng thẳng trong bữa cơm gia đình?

Vài câu hỏi đã có trong tài liệu, chỉ cần lời nhắc nhở nhẹ nhàng, đâu cần phải lên án hay chỉ trích? Làm vậy đâu có khiến các bà mẹ khác ham đọc tài liệu hơn, mà chỉ khiến chính những bà mẹ đang dạy con rộng lượng và yêu thương, lại trở thành hình mẫu của những điều mâu thuẫn và thái quá?

Quá ham mê cái mới, biến nó thành “cái quá”, rõ ràng cũng sinh ra những câu chuyện đáng buồn. Đôi khi, các bà mẹ quên mất cái chân lý đơn giản nhưng cũng sâu sắc nhất của mọi phương pháp dinh dưỡng và giáo dục, đó là tình yêu và sự thành tâm.