Cách đây 31 năm, ngày 13/6/1983, tàu thăm dò Pioneer 10 – người tiên phong – đã vượt qua quỹ đạo của sao Hỏa, trở thành vật thể nhân tạo đầu tiên rời khỏi hệ mặt trời, chu du trong vũ trụ bao la. Pioneer 10 mang theo “tấm thông tin” bằng vàng, trên đó vẽ vị trí của trái đất trong hệ mặt trời và một thông điệp chúc mừng tới bất cứ sự sống nào trong vũ trụ nếu nó tình cờ bắt gặp.
Pioneer 10 – Sứ mệnh của người mở đường
Trong những thập kỷ qua, cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã không ngừng cải tiến công nghệ kỹ thuật để tiến hành hành trình khám phá vũ trụ xa xôi và đầy bí ẩn. Tàu thăm dò Pioneer 10 là một trong số đó.
Con tàu thăm dò Pioneer 10, hay còn gọi là “Người tiên phong” được Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) phóng từ bãi phóng 36A thuộc căn cứ không quân ở mũi Canaveral vào ngày 3/3/1972, nhằm tham gia vào quá trình khám phá các hành tinh thuộc nhóm 2 của hệ Mặt trời.
Tàu Pioneer 10 tại bệ phóng. (Ảnh: Wikipedia)
Con tàu thăm dò nặng 258kg này mang theo mình một ăngten parabol đường kính 2,74m, bốn máy phát điện nguyên tử với tổng công suất 165W, ba hệ thống tên lửa đẩy và một số camera, máy đo bức xạ khác.
Rời mặt đất trên một tên lửa Atlas-Centausr, Pioneer 10 là vật thể nhanh nhất từng bay khỏi trái đất, tới mức nó có thể đuổi kịp mặt trăng trong vòng 12 giờ, và cắt ngang quỹ đạo của Sao Hỏa (cách chúng ta khoảng 80 triệu km) chỉ trong vòng 12 tuần.
Ngày 15/7/1972, Pioneer 10 đã bay đến vành đai tiểu hành tinh, và ngày 3/9/1973, Pioneer 10 đã truyền về Trái đất bức ảnh đầu tiên chụp cận cảnh Sao Mộc.
Ngày 13/6/1983, Pioneer 10 đã trở thành vật thể nhân tạo đầu tiên rời khỏi hệ mặt trời để chu du trong vũ trụ bao la.
Được thiết kế để phục vụ cho một chuyến bay dài trong vòng 21 tháng, nhưng Pioneer 10 đã bền bỉ hoạt động gấp 10 lần khoảng thời gian đó, và kéo dài sự tồn tại trong hơn 30 năm. Trong hơn 30 năm đó, nó đã thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử của mình đó là chụp ảnh về hai hành tinh khí khổng lồ Sao Mộc và Sao Thổ, cũng như truyền về Trái đất các số liệu về bức xạ liên hành tinh và trường từ.
Hình ảnh mô phỏng tàu Pioneer 10 bay ngoài vũ trụ
Ngày 22/1/2003, phi thuyền sứ giả của Trái đất – tàu thăm dò Pioneer 10 sau hơn 30 năm bay trong vũ trụ đã gửi về Trái đất những tín hiệu yếu ớt cuối cùng và sau đó mãi mãi biến mất vào thiên hà. Các kỹ sư của NASA phải khó khăn lắm mới nhận ra tín hiệu này và không thể phân tích được bất cứ thông tin khoa học nào từ đó. Họ phát hiện thấy nguồn năng lượng phóng xạ của nó đã bị phân rã tới mức không đủ để gửi về một thông điệp nào nữa. Do đó, họ đã ngừng mọi nỗ lực liên lạc với con tàu.
Pioneer 10 quả thực là “người tiên phong” theo đúng nghĩa của nó. Ông Colleen Hartman, Giám đốc bộ phận thám hiểm hệ Mặt trời của NASA cho biết: “Sau khi vượt qua Sao Hỏa trong hành trình dài vào vũ trụ, nó đã bay qua những khu vực mà trước đó chưa hề có một thiết bị nhân tạo nào đặt chân tới”. Điều đó quả thật không sai, bởi cho đến nay, nó vẫn được ghi nhận là một con tàu vũ trụ có nhiều thành tích đáng nhớ nhất đó là: con tàu đầu tiên của loài người vượt qua được vành đai tiểu hành tinh, con tàu đầu tiên khám phá sao Mộc và đây cũng là lần đầu tiên con người biết sử dụng lực hấp dẫn của hành tinh để tăng tốc cho tàu thăm dò và để nó thoát khỏi sức hút của chính hệ Mặt trời.
Thông điệp bí ẩn
Với sứ mệnh của người mở đường, con tàu Pioneer 10 đã mang theo mình một “tấm thông tin” kỳ lạ. Đó là một tấm kim loại, rộng 15 cm, dài 23 cm. Tấm thông tin này do các nhà khoa học vũ trụ Mỹ thiết kế ra. Người đàn ông và người đàn bà trên bản vẽ là hình tượng của người trái đất; tay phải của người đàn ông giơ lên biểu thị chào hỏi người ở hành tinh khác.
Tấm thông điệp mà tàu Pioneer 10 mang theo ra ngoài vũ trụ
Hình vẽ hình học sau lưng họ là đường nét bên ngoài của con tàu vũ trụ Pioneer. Những đoạn thẳng ở bên trái là biểu thị đặc trưng của một số hành tinh mà hiện nay trên trái đất chúng ta quan trắc được; trung tâm của bó đoạn thẳng đại diện cho vị trí của hệ Mặt trời. Mười chấm tròn bên dưới biểu thị các thiên thể trong hệ Mặt trời. Hai vòng tròn ở phần trên của bức vẽ biểu thị con người đã biết được phân tử vật chất đơn giản nhất là do hai nguyên tử Hydro hợp thành.
Theo NASA cho biết, “Tấm thông tin” kỳ lạ mà con tàu Pioneer 10 mang vào vũ trụ là một bức thư của người Trái đất gửi tới “người ở hành tinh khác” – Tấm thông tin đó suy cho cùng là một người “tiên phong” đầu tiên mà loài người phái tới tinh cầu bên ngoài, là dấu ấn đầu tiên mà con người lưu lại lâu dài trên vũ trụ. Có thể nó để cho “người ở hành tinh khác” biết được trên hành tinh nho nhỏ như Trái đất này, đang tồn tại hoặc đã từng tồn tại các sinh vật có trí tuệ cấp cao như loài người này, không nghi ngờ gì nữa đó là niềm kiêu hãnh của nhân loại chúng ta.
Theo Trung tâm Thông tin Tư liệu/TTXVN
