Chẳng có ai biết bơi bẩm sinh đâu nhé. Có thể có, nhưng mà đó toàn là chuyện lạ hiếm gặp.
Bạn thấy trong các quảng cáo và có lẽ nổi tiếng nhất, là trên bìa album Nevermind của Nirvana, có hình ảnh của một hoặc nhiều em bé mới chỉ tuổi ẵm ngửa đang bơi. Bạn thắc mắc rằng tại sao các bé lại có khả năng bơi mà không cần phải học như thế, thậm chí được ngâm dưới nước mà dường như lại không hề hấn gì như thế. Chẳng lẽ các bé sinh ra đã biết bơi? Không phải.
Các bé thường được đi học bơi từ khá sớm để giảm tỉ lệ đuối nước khi lớn lên.
Các bé vẫn còn quá … bé, thậm chí là quá yếu để chủ động nhịn thở hoặc giữ cho đầu mình nổi trên mặt nước. Việc bơi ấy là một phản xạ của trẻ khi được ngâm mình dưới nước, những động tác bơi làm bạn có cảm giác rằng các bé đã biết bơi từ trước, nhưng thực ra không phải vậy. Khi chìm toàn bộ cơ thể dưới nước như vậy, theo phản xạ sinh tồn, nhịp tim và nhịp thở các bé sẽ chậm lại, có tên phản xạ nhịp tim chậm – bradycardic response, tác dụng đúng như tên gọi của nó.
Không phải tất cả, chỉ đa số các bé có phản xạ nhịn thở trong một khoảng thời gian ngắn khi được ngâm mình trong nước, mục đích là để bảo vệ khí quản của mình. Các bé thường được đi học bơi từ khá sớm để giảm tỉ lệ đuối nước khi lớn lên, tuy nhiên phương pháp này không thực sự … đáng tin. Cần phải chú ý rằng cơ bắp của các bé vẫn rất yếu, chưa thể sử dụng để thực hiện những hoạt động mạnh như bơi lội.
Phản xạ bơi lặn này được gia cố thêm bằng khả năng tiết kiệm oxy trong các hoạt động của cơ thể.
Đa số các bé sẽ có phản xạ nhịn thở, bơi và lặn này cho tới khi đạt sáu tháng tuổi. Phản xạ này gồm một số yếu tố như việc ngừng thở – không ý thức được rằng mình cần thở để sống sót, nhịp tim chậm lại để sử dụng ít oxy hơn và việc lưu thông máu sẽ chậm lại, chủ yếu là ở những khu vực như ngón tay và ngón chân.
Cụ thể, nhịp tim của bé có thể giảm xuống khoảng 20%, thanh môn của bé sẽ đóng chặt lại, nước đi vào đường hô hấp trên sẽ được chuyển xuống thực quản và đi vào dạ dày. Phản xạ bơi lặn này được gia cố thêm bằng khả năng tiết kiệm oxy trong các hoạt động của cơ thể. Oxy tiết kiệm được chuyển về phổi và tim.
Có thể coi khả năng nhịn thở, bơi lặn này của các bé là cơ chế phòng vệ của cơ thể.
Theo truyền thống, việc dạy bơi cho bé sẽ bắt đầu khi trẻ được 4 tuổi hoặc lớn hơn, bởi lẽ trẻ em dưới 4 tuổi được coi là quá yếu để có thể bơi. Tuy nhiên, việc cho trẻ đi bơi khi còn rất bé dần thịnh hành hơn. Liên hiệp Huấn luyện viên và Giáo viên Dạy bơi Úc khuyên các bậc cha mẹ có thể cho con bắt đầu học bơi từ rất sớm, từ khoảng 4 tháng tuổi. Tại Mỹ, Hội Chữ thập Đỏ cũng mở ra những lớp bơi tương tự. Bất kì bé nào đã đủ khả năng lẫy và ngẩng đầu lên “hóng hớt” đều được cho là đã có khả năng bơi.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nói rằng đây không phải là một biện pháp bảo vệ con bạn tuyệt đối khỏi việc đuối nước. Các bậc cha mẹ vẫn cần phải để mắt tới con, không thể lấy lý do “bé đã học bơi từ lúc vài tháng tuổi” để biện hộ cho những trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra được. Tất cả cha mẹ đều nên bảo vệ cục cưng bé nhỏ của mình với những biện pháp cẩn trọng nhất có thể.
