Tên tiếng Anh để chỉ con cá lạ này là Dragonet – xuất phát từ chữ “dragon” (con rồng). Trông nó cũng có nét gì đó giống một con rồng nhỏ. Tiếng Việt gọi là “cá đàn lia”, tên khoa học là Callionymus lyra.
Cá Dragonet thường sống ở dưới đáy biển gần bờ độ sâu khoảng 400m. Chúng ăn giáp xác nhỏ, động vật thân mềm, và các loài vật không xương sống khác.
Cá trống dùng màu sáng và vây lưng để cảnh báo những con cá trống khác nên tránh xa “lãnh địa” của nó. Những con trống xâm phạm vào khu vực cấm sẽ bị đuổi theo ngay, và hai đối thủ sẽ làm đủ cách để hù dọa nhau.
Cá Dragonet giao phối ở nơi nước cạn. Với nghi thức tán tỉnh khá tinh tế, cá trống quyến rũ cá mái bằng cách dựng đứng vây lưng, trong lúc bơi bên cạnh và bơi vòng quanh cá mái. Rồi hai con sẽ kết đôi, cùng bơi ngược lên trên mặt nước, bụng áp sát vào nhau. Trong lúc bơi lên như vậy, cá mái đẻ trứng và cá trống tung tinh dịch ra để thụ tinh. Trứng dần dần nổi hết lên mặt nước.
Cá con nở ra, sống gần mặt nước cho đến khi đạt đến kích thước nhất định (ít nhất là dài khoảng 1cm) rồi mới bơi xuống sống dưới đáy biển.
Khác với con rồng trong thần thoại, loại “tiểu long” này thân hình không có vảy. Nhưng đầu to, vây lưng gần đầu rất dài, có một cái ngạnh nhô lên cao hơn cả vây. Cá Dragonet trống trưởng thành có màu nâu vàng với những vệt sậm trên đầu, sọc vằn trên thân và trên cây. Cá non thì chưa có ngạnh lưng cao.
Chiều dài cơ thể cá trống trưởng thành khoảng 3dm, cái mái trưởng thành khoảng 2dm.
Theo H.T sưu tầm
