Từ những cây cúc dại quen thuộc đến những loài phong lan kỳ dị, các loài hoa vô cùng đa dạng với số lượng đông đảo. Nhưng kỳ thực, tất cả chúng đều bùng nổ trong một kỷ nguyên ngắn – một cú “Big Bang” tiến hoá – khoảng 130 triệu năm trước.
Nguồn gốc các loài cây có hoa từ lâu đã làm đau đầu các nhà khoa học.
“Một trong những lý do khiến cho việc hiểu mối quan hệ tiến hoá giữa những nhóm lớn cây có hoa gặp khó khăn là do chúng phân hoá trong khoảng thời gian ngắn”, nhà nghiên cứu Robert Jansen, giáo sư sinh học tại Đại học bang Texas ở Austin, nhận định.
Hai báo cáo công bố trong tuần này trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences, tiết lộ quan hệ tiến hoá giữa các nhóm thực vật lớn. Kết quả cho thấy đã có một sự bùng nổ số lượng loài trong khoảng thời gian 5 triệu năm, ngay sau khi thực vật xuất hiện trên trái đất, và tạo ra 5 dòng cây có hoa chính.
“Các loài cây có hoa ngày nay bao gồm khoảng 400.000 loài“, Pam Soltis, người phụ trách tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên của Đại học Florida, cho biết: “Phải thấy là sự bùng nổ của chúng chỉ xảy ra trong khoảng 5 triệu năm là rất đáng kinh ngạc, đặc biệt nếu bạn biết rằng chúng xuất hiện từ ít nhất 130 triệu năm trước“.
|
Tất cả các loài cây có hoa ngày nay thuộc 5 dòng lớn, xuất hiện ồ ạt trong giai đoạn khoảng 5 triệu năm. (Ảnh: LiveScience) |
Pam và cộng sự đã phân tích 61 gene của 45 loài thực vật, trong khi nhóm của Jansen phân tích 81 gene từ 64 loài. Cả hai nhóm đều tập trung vào gene của lạp lục – cơ quan có trách nhiệm quang hợp ở tất cả cây xanh.
Sau dó, họ sắp xếp trình tự gene thành biểu đồ để phản ánh mối liên quan giữa các dòng cây qua lịch sử tiến hoá. Từ độ dài các nhánh biểu đồ cùng với tốc độ thay đổi gene đã biết, các nhóm nghiên cứu ước tính rằng 3 dòng cây đã trải qua thời kỳ phân hoá mạnh trong một “cái chớp mắt” tiến hoá.
Tuy nhiên, nguyên nhân của sự bùng nổ đa dạng này vẫn chưa rõ ràng. Theo các nhà nghiên cứu, có thể một sự cố khí hậu lớn đã kích hoạt quá trình này.
Thuận An
Theo LiveScience, Vnexpress
