Woffgang Rangger, bệnh nhân người Áo bị cụt chân được lắp chân giả chứa thiết bị cảm biến siêu nhỏ, gửi tần số lên não mỗi khi bước đi khiến anh có cảm giác như thật.
Chân giả điều khiển bằng ý nghĩ
Cảm biến quang học giúp não kiểm soát chân tay giả
Chân giả có cảm giác như chân thật
Theo Telegraph, anh Rangger là người đầu tiên được lắp loại chi giả có khả năng mô phỏng những cảm giác hệt chi thật. Chi giả do giáo sư Hubert Egger, đại học Linz, Áo, phát triển.
Anh Rangger và bàn chân giả. (Ảnh: Europe Newsweek)
Rangger cụt chân phải năm 2007 vì tắc động mạch chân sau cơn đột quỵ não. Anh được phẫu thuật lắp chi giả hồi tháng 10/2014. Rannger trải qua 6 tháng luyện tập và làm quen với cái chân mới và ra mắt công chúng hôm qua tại Vienna, Áo.
Để chuẩn bị gắn chân giả, đầu tiên, bác sĩ phải mổ lấy đầu mút thần kinh từ mỏm chi cụt nối với mô lành ở đùi, đặt chúng sát bề mặt da để nuôi các sợi thần kinh này. Sau đó, 6 cảm biến được gắn với đế chân giả, nối với các dây kích thích bên trong phễu chứa mỏm cụt.
“Cảm giác giống như được tái sinh lần nữa vậy,” Rangger nói. “Tôi cảm thấy mình lại có chân một lần nữa. Tôi không còn bị trượt chân nữa, thậm chí biết được mình đang đi trên sỏi, bê tông, cỏ hay cát. Tôi có thể cảm nhận tất cả những viên đá dăm nữa.”
Rangger, 54 tuổi, giờ đây có thể chạy bộ, đạp xe hay leo núi. Khi anh di chuyển, hầu như không thấy anh đi khập khiễng. Mỗi lần bước đi, các thiết bị cảm biến sẽ gửi sóng tới não.
“Ở chân lành, các thụ thể lớp da gan bàn chân làm chức năng này. Tuy nhiên, ở người cụt chi, các dây thần kinh này vẫn tồn tại, có chăng chúng ngừng hoạt động vì không được kích thích,” Giáo sư Egger nói.
“Cảm biến báo cho não biết đây là bàn chân, để lại cảm giác cho người lắp chân giả rằng bàn chân đang lướt trên mặt đất khi anh ấy bước đi.” Giáo sư Egger có nhiều phát minh gây chú ý trong giới khoa học. Năm 2010, ông đã giới thiệu một cánh tay giả điều khiển bằng suy nghĩ.
Anh Rangger có thể đi bộ, đạp xe, leo núi bình thường bằng chân giả. (Ảnh: Europe Newsweek)
Không chỉ giúp người bệnh tìm lại cảm giác thăng bằng, an toàn, cái chân giả còn giúp xóa bỏ nỗi đau đớn của Rangger sau nhiều năm bị cụt chi.
“Tôi hầu như không thể đi lại bằng cái chi giả thông thường, không ngủ được quá hai giờ một đêm, và uống morphine (thuốc giảm đau) để sống qua ngày,” Rangger nhớ lại, cho biết hiện không còn đau đớn nữa.
Giáo sư Egger chỉ ra, “nỗi đau ma” xuất hiện vì não trở nên nhạy cảm hơn để tìm kiếm thông tin về cái chi bị cắt cụt.
“Thêm vào đó, cắt cụt chi thường gắn với một kỷ niệm đau thương như tai nạn, hoặc bệnh tật. Do đó, trí não luôn giữ những ký ức đau đớn này,” ông nói. Ưu điểm của “chân giả như thật” là một lần nữa, bộ não tìm lại được dữ liệu đã mất, và ngừng cuộc tìm kiếm cái chân đã mất.
“Rangger bây giờ khác hẳn so với hồi tôi gặp năm 2012,” giáo sư Egger nói. “Lúc đó, tôi bị ấn tượng vì anh ấy không bao giờ cười, hai mắt thâm quầng. Nhìn anh trông thật khủng khiếp.”
Cái chân mới hồi phục rất nhanh sau phẫu thuật nối ghép, không để lại biến chứng gì, điều này rất quan trọng, bác sĩ Egger nhấn mạnh. “Nguy cơ lớn nhất là không nối các dây thần kinh đúng cách, và không hồi phục được giác quan.”
Giáo sư Egger hy vọng, với công nghệ mới này, những công ty nhỏ sẽ liên kết với ông, sản xuất chân tay giả để hạ giá thành sản xuất. Hiện các mẫu chân giả do giáo sư Egger thiết kế có giá 11-34.000 USD.
“Những người bị cụt chi không phải là bệnh nhân đúng nghĩa. Họ không ốm đau, họ chỉ đơn giản là mất đi chân tay,” giáo sư Egger nói. “Bằng cách trả lại họ sự linh hoạt, họ có thể lấy lại tự tin và độc lập, tái hòa nhập vào xã hội. Đó là mục đích tôi làm việc.”
