Đã ngót 80 năm xây dựng, nhà thờ Núi vẫn sừng sững, trầm mặc giữa những đổi thay hằng ngày của thành phố biển Nha Trang, Khánh Hòa.
Ngày nay, đây không chỉ là công trình kiến trúc tôn giáo mà còn là điểm tham quan, chụp hình và ngắm cảnh lý tưởng của cặp đôi uyên ương, các nhiếp ảnh gia, du khách trong và ngoài nước.
Toàn cảnh nhà thờ Núi sừng sững giữa những nhà cửa, núi đồi ở thành phố biển
Dùng 500 trái mìn để san lấp mặt bằng trên đỉnh núi khi khởi công; những vách, mái, nền, cột đều bằng ximăng nhưng nhìn xa như đá núi chẻ; 22.226 viên đá được lát trên con đường chính dẫn đến nhà thờ… Đó là vài chi tiết thú vị của nhà thờ Núi, một công trình kiến trúc – văn hóa – tôn giáo không thể bỏ qua khi du khách đặt chân đến thành phố biển Nha Trang.
Có lẽ không phải ngẫu nhiên, trong cuốn Xứ trầm hương, nhà thơ Quách Tấn phải tỉ mẩn đưa ra những nhận xét: “Kiến trúc nhà thờ Nha Trang không giống phần đông nhà thờ khác trong toàn quốc. Kiểu thức vừa cổ kính vừa tân kỳ. Tất cả vách, mái, nền, cột đều toàn ximăng. Và đứng chắc trên một đầu non, với “bộ áo xám tro”, hình tướng trông nửa như khiêm nhường, nửa như ngạo nghễ. Lại gần nhìn kỹ lại có vẻ nghiêm khắc cô cao.
Nhờ những khóm trúc đào hoa nở quanh năm ở trước sân, nhất là khóm đa xanh mát đứng che Tiểu Vương Cung của đức Bà Maria ở đầu bậc cấp bước lên, làm cho “nét mặt” nhà thờ bớt phần khô khan lạnh lạt”.
Mặt trước nhà thờ
Thật vậy, như nhiều du khách lần đầu tiên nhìn thấy nhà thờ Núi, tôi cũng lầm tưởng về một công trình bằng đá trần trụi kiểu thành quách La Mã cổ xưa. Nhưng khi tới gần, chạm tay vào vách tường mới biết toàn bộ hệ thống chịu lực của nhà thờ được đúc bêtông cốt thép, những mảng tường được xây gạch thẻ, tô ximăng rồi kẻ chỉ. Chỉ có con đường dẫn lên nhà thờ và khoảng sân được lát bằng đá chẻ, một loại vật liệu có rất nhiều ở Nha Trang và khắp tỉnh Khánh Hòa.
Có lẽ vì thế ngoài tên gọi chính thức nhà thờ Chánh tòa, hay nhà thờ Núi (vì ở trên núi) người dân Nha Trang còn gọi là nhà thờ Đá?!
Những tư liệu lịch sử về nhà thờ Núi ngày nay vẫn lưu giữ trên những tấm bia trong tòa thánh đường: “Ngày 3-9-1928, công trình được khởi công trên mỏm núi Bông, khoảng 500 trái mìn đã được dùng để san bằng đỉnh núi. Chủ trì dự án xây dựng ngôi thánh đường này là vị linh mục Hội Thừa Sai Pháp Louis Vallet (1846-1945)”.
Tháng 5-1933, khi công trình hoàn thành, người ta ước tính diện tích hòn núi xây dựng nhà thờ là 4.500m2, trong đó diện tích nhà thờ 720m2, độ cao của nhà thờ so với mặt bằng thành phố là 8m và chiều cao của nhà thờ từ móng lên đỉnh tháp 28m.
Nhà thờ Núi là địa điểm lý tưởng để các đôi uyên ương chụp hình cưới
Mặt bên nhà thờ Núi
Tượng Đức mẹ Maria và khóm đa xanh làm cho “nét mặt” nhà thờ bớt khô khan
Đồng hồ trên tháp được sửa chữa lại năm 1978 và hoạt động đến nay do linh mục Giuse Nguyễn Công Nghị và ông Nguyễn Văn Rồng trực tiếp sửa
Điểm nổi bật của nhà thờ Núi là lối thiết kế, xây dựng đậm phong cách kiến trúc phương Tây. Nhìn tổng thể, nhà thờ có bố cục chắc, khỏe với những khối lập thể nhỏ dần từ thấp vươn lên cao.
Cây thánh giá trên đỉnh tháp chuông vời vợi giữa trời xanh. Dọc hành lang nhà thờ còn có những hộc nhỏ đựng di cốt những người quá cố được ghép vào tường đá. Trong thánh đường, toàn bộ mái vòm bêtông đều được dùng cốt tre cật và lưới thép mắt cáo cùng những ô cửa hình hoa hồng theo phong cách kiến trúc gothic…
Tất cả tạo nên một không gian thiêng liêng, huyền bí, vừa gần gũi, giản dị khi du khách tới cầu nguyện hay tham quan nhà thờ.
Mái vòm nhà thờ dùng cốt tre cật và lưới thép mắt cáo
Một góc gác chuông nhà thờ trong thánh đường
Du khách nước ngoài thư thái trong nhà thờ
