Kính thiên văn Hubble mới đây đã phát hiện thấy các thiên hà nguyên thủy được hình thành trong buổi sơ khai của vũ trụ, trong đó có một thiên hà cổ xưa nhất từng được phát hiện.
>>> Ứng cử viên mới cho ngôi vị “thiên hà cổ nhất”
Phát hiện này được công bố ngày thứ tư, ngày 12 tháng 12, là một phần chiến dịch Hubble Ultra Deep Field nhằm xác định thời điểm và cách thức các dải thiên hà đầu tiên đã hình thành sau vụ nổ Big Bang.
“Bình minh của vũ trụ không phải là một sự kiện ấn tượng và đơn độc”, nhà vật lý thiên văn Richard Ellis phát biểu. “Thay vào đó, các thiên hà dường như đã được hình thành qua hàng trăm triệu năm”.
Thiên hà cổ xưa nhất
Ellis dẫn đầu một nhóm nghiên cứu sử dụng kính thiên văn Hubble để quan sát một phần nhỏ của bầu trời trong trăm giờ đồng hồ. Các hình ảnh chấm của các thiên hà mờ nhạt gồm một thiên hà đã được nhà nghiên cứu xác định là có tuổi khoảng 380 triệu năm sau sự khởi đầu của vũ trụ – gần nhất với thời điểm xảy ra vụ nổ Big Bang từng quan sát.
Vũ trụ là khoảng 13,7 tỷ năm tuổi, do đó, các thiên hà mới được phát hiện đã có mặt khi vũ trụ bằng 4% tuổi hiện tại của nó. Sáu thiên hà khác có tuổi ánh sáng khoảng 380 triệu và 600 triệu năm sau vụ nổ Big Bang.
“Các hình ảnh trông giống như siêu âm lần đầu tiên của một trẻ sơ sinh”, ông Abraham Loeb, một chuyên gia trong vũ trụ đầu tại Đại học Harvard nhận xét. “Đây là những khối xây dựng của thiên hà mà chúng ta có ngày nay”.
”Những thiên hà đầu tiên này dày đặc hơn hàng ngàn lần so với thiên hà hiện tại và cũng nằm gần với nhau hơn”, Ellis nói. “Nhưng chúng cũng ít sáng hơn so với các thiên hà sau này”.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng một tập hợp của bốn bộ lọc để phân tích các bước sóng hồng ngoại gần bị bắt bởi máy ảnh của Hubble, và ước tính khoảng cách của các thiên hà tới trái đất bằng cách nghiên cứu màu sắc của chúng. Các nhà nghiên cứu cho biết họ đã đẩy khả năng quan sát của kính thiên văn Hubble lên xa nhất và các quan sát xa hơn có lẽ phải chờ cho kính viễn vọng James Webb Space Telescope ra mắt vào cuối thập kỷ này.
Các nhà nghiên cứu cũng cho biết các quan sát của Hubble sẽ tạo tiền đề cho các quan sát tiếp theo của Webb.
Theo Phạm Thị Bích Thu (Nationalgeographic)
