Việc cân bằng một tác phẩm là liên quan đến việc sắp xếp cả các yếu tố tích cực và không gian tiêu cực theo cách sao cho không một khu vực nào trong thiết kế quá nổi trội hơn các khu vực khác. Mọi thứ hoạt động cùng nhau và phù hợp với nhau trong một tổng thể liền mạch. Các phần riêng biệt đóng góp vào tổng thể chung nhưng không một phần nào trở thành một tổng thể.
Một thành phần không cân bằng có thể dẫn đến cảm giác mất cân đối. Khi một thiết kế bị mất cân bằng, các yếu tố dường như chen nhau để chiếm ưu thế toàn bộ và tác phẩm sẽ trở nên ít hơn tổng các thành phần của nó. Trong một số dự án, sự mất cân bằng có thể đúng với thông điệp mà bạn đang cố gắng chuyển tải, nhưng nhìn chung bạn sẽ muốn tạo ra sự cân bằng.
Cân bằng vật lí và cân bằng thị giác
Sự cân bằng là điều dễ hiểu trong thế giới vật chất, bởi vì chúng ta luôn trải nghiệm nó. Khi một cái gì đó không cân bằng, nó có xu hướng giảm sút. Có thể bạn đang ở trên một chiếc ghế bập bênh – bạn ở một bên và một người bạn ở bên kia.
Giả sử rằng cả hai cùng kích thước, bạn có thể dễ dàng cân bằng trên chiếc bập bênh đó. Hình ảnh sau đây dường như cân bằng, với hai người có kích thước bằng nhau với khoảng cách như nhau từ điểm tựa cân bằng.
Người ở bên trái làm bập bênh xoay ngược chiều kim đồng hồ, còn người ở bên phải làm bập bênh xoay cùng chiều kim đống hồ với một lực như nhau. Lực của mỗi người xoay theo hướng ngược nhau và tổng của chúng bằng 0.
Nếu một trong hai người to lớn hơn, thì sự cân bằng sẽ lập tực mất.
Hình ảnh này làm chúng ta cảm thấy không đúng vì chúng ta biết người ở bên trái không đủ lớn để cân bằng người bên phải. Lực theo chiều kim đồng hồ sẽ lớn hơn nhiều, và chắc chắn bập bênh sẽ chạm vào mặt đất bên phải.
Tuy nhiên, nếu người lớn hơn đó di chuyển về phía trung tâm, thì chiếc bập bênh sẽ được cân bằng lại.
Ở đây, sức mạnh của người lớn hơn sẽ giảm đi khi đến gần điểm tựa cân bằng. Tôi sẽ tin tưởng rằng bạn đã từng trải nghiệm cảm giác ngồi trên bập bênh trước đây hoặc ít nhất là xem những người khác chơi trên và bạn có thể hiểu được khá tốt về những gì đang xảy ra.
Cân bằng thị giác cũng tương tự như vậy. Trọng lượng vật lý được thay thế bằng trọng lượng thị giác. Các hướng trọng lượng vật lý hành vi được thay thế bằng hướng trực quan.
– Trọng lượng thi giác (visual weight): Đây là trọng lượng có thể cảm nhận được của một yếu tố hình ảnh. Đó là một thước đo của bất cứ điều gì trên trang thu hút mắt của người xem.
– Hướng nhìn trực quan (visual direction): Đây là hướng nhìn nhận của một lực hình ảnh. Đó là hướng mà chúng ta nghĩ rằng một yếu tố cần được di chuyển nếu nó có thể di chuyển theo các lực tác động vào nó.
Bạn không sử dụng dụng cụ để đo lực. Bạn không sử dụng các công thức để tính xem tất cả mọi thứ có cân bằng hay không. Thay vào đó, bạn sử dụng mắt của bạn để xác định xem một tác phẩm được cho là cân bằng hay không.
Tại sao cân bằng thị giác lại quan trọng?
Giống như trong thế giới vật chất, cân bằng thị giác là một điều quan trọng. Một phần không cân bằng có thể làm cho người xem cảm thấy không thoải mái. Nhìn lại bức tranh thứ hai trong ba bức ảnh bạn đang nhìn thấy – có vẻ như là sai sai bởi vì chúng ta có thể nói rằng bập bênh chắc chắn không thể cân bằng.
Trọng lượng hình ảnh là thước đo sự chú ý trực quan của một phần tử hoặc một vùng nào đó trong một thiết kế. Khi một tác phẩm được cân bằng trực quan, mỗi phần của nó đều nhận dược sự chú ý. Sự chú ý thị giác được cân bằng, giúp người xem gắn kết với thiết kế.
Nếu không có cân bằng thị giác, người xem có thể không nhìn thấy tất cả các khu vực trong thiết kế. Có thể họ sẽ không dành thời gian ở những khu vực có ít trọng lượng hoặc sự chú ý hơn. Bất kỳ thông tin trong những khu vực này có thể dễ dàng bị bỏ qua.
Bạn sẽ muốn cân bằng một thiết kế trực quan bởi vì bạn muốn cân bằng các điểm quan tâm trong thành phần của mình, để người xem dành thời gian với tất cả thông tin bạn muốn truyền đạt.
Các loại cân bằng thị giác
Có nhiều cách để cân bằng một tác phẩm. Các hình ảnh trong phần trước cho thấy hai trong số các cách đó. Hình ảnh đầu tiên là một ví dụ cân đối đối xứng, và thứ hai là một ví dụ về sự cân bằng bất đối xứng. Hai loại khác của cân bằng là cân bằng hướng tâm (radial) và cân bằng ghép mảnh (mosaic)
Sự cân bằng đối xứng xảy ra khi trọng lượng bằng nhau ở các cạnh bằng nhau của một tác phẩm, cân bằng xung quanh điểm tựa hoặc trục ở giữa. Sự cân bằng đối xứng gợi lên cảm giác về hình thức (đôi khi được gọi là sự cân bằng chính thức) và sự thanh lịch. Một thiệp mời đám cưới là một ví dụ điển hình về một tác phẩm mà bạn muốn cân bằng một cách đối xứng.
Nhược điểm của cân đối đối xứng là nó tĩnh và đôi khi bị coi là nhàm chán. Bởi vì một nửa tác phẩm phản ánh nửa kia, ít nhất một nửa các thành phần sẽ có thể dự đoán được.
Cân bằng bất đối xứng là kết quả từ cân bằng không đều trên mỗi mặt của thành phần. Một mặt của tác phẩm có thể chứa một yếu tố chi phối, được cân bằng bởi một vài hoặc nhiều điểm tập trung nhỏ hơn ở phía bên kia. Một yếu tố hình ảnh nặng ở một bên có thể được cân bằng bởi một số ít các yếu tố nhẹ hơn ở bên kia.
Cân bằng bất đối xứng năng động và thú vị hơn. Nó gợi lên cảm giác về chủ nghĩa hiện đại, phong trào, năng lượng và sức sống. Cân bằng bất đối xứng mang lại sự đa dạng hơn về hình ảnh, mặc dù có thể khó đạt được vì mối quan hệ giữa các yếu tố phức tạp hơn.
Sự cân bằng hướng tâm xảy ra khi các nguyên tố tỏa ra từ một trung tâm chung. Các tia nắng mặt trời và những gợn sóng trong ao sau khi đá được ném xuống là những ví dụ về cân bằng hướng tâm. Duy trì một tiêu điểm (điểm tựa) là dễ dàng bởi vì nó luôn là trung tâm.
Bởi vì mọi thứ phát ra từ một trung tâm chung, mọi thứ cũng dẫn đến trung tâm đó, làm cho nó trở thành điểm thu hút mạnh mẽ.
Sự cân bằng ghép mảnh (hoặc sự cân bằng tinh thể) là kết quả của sự hỗn loạn cân bằng. Hãy nghĩ đến những bức tranh của Jackson Pollack. Tác phẩm không có các đầu mối riêng biệt, và các yếu tố chia sẻ sự nhấn mạnh thống nhất. Thiếu sự phân cấp dẫn đến hỗn loạn thị giác ngay từ cái nhìn đầu tiên. Bằng cách nào đó, tất cả chúng đều kết hợp cùng nhau.
