Thiết kế nên thu hút và giải trí, nhưng bạn đã bao giờ nghĩ rằng cảm xúc mà thiết kế bạn mang lại?
Tôi muốn bắt đầu bài viết này với câu hỏi thú vị này, nhưng chúng ta hãy thành thực, thiết kế cảm xúc không phải là cái gì mới. Vì vậy, chúng ta có thể nói rằng hầu hết các nhà thiết kế hiểu về thiết kế cảm xúc, nhưng không phải ai cũng sử dụng cách tiếp cận này và hiểu vai trò của nó trong sự cam kết của người dùng. Vì vậy hôm nay tôi muốn nói một chút về thiết kế cảm xúc nói chung và nhắc nhở bạn vì sao chúng ta thực sự cần nó.
Spoiler: Tôi thực sự nghĩ rằng mọi người nên hiểu và sử dụng cách tiếp cận này.
Thiết kế cảm xúc là gì?
Thiết kế cảm xúc (Emotional Design) là một hình thức thiết kế tập trung vào tình cảm con người khi tương tác với các đối tượng thiết kế. Để đạt được điều đó, chúng ta cần cho mọi người thấy giá trị, niềm tin và những gì quan trọng nhất có thể, nhằm tạo nên một mối quan hệ cảm xúc với họ.
Cảm xúc là những thay đổi tâm, sinh lý sâu sắc, mãnh liệt và đặc thù, bắt nguồn từ phản ứng trước tình huống có ý ngiã trong môi trường của một người dùng (Nhà tâm lý học Erik Rosenberg):
- Cảm xúc nói cho ta biết những gì người dùng bận tâm
- Cảm xúc nói lên mối quan hệ giữa khách hàng và nhà cung cấp dịch vụ
- Cảm xúc giúp ta dự đoán phản ứng của khách hàng
Nếu đặt mình ở vị trí người mua, bạn cũng thấy là ngày nay, chúng ta đang dần quen và có những trải nghiệm với những thiết kế thẩm mỹ tốt hơn. Kể cả khi bạn không phải là một nhà thiết kế Web chuyên nghiệp hay thiết kế đồ hoạ, bạn vẫn có thể nhận ra rằng đâu mới là sản phẩm tốt. Và phần thưởng cho những nhà thiết kế, không đâu xa, đó là việc bạn đón nhận sản phẩm của họ một cách thoả mãn nhất. (ví dụ Apple,Nest, Kickstarter).
Ngược lại, nếu website, sản phẩm không được đo lường bằng hình ảnh, bằng niềm tin và giá trị của nó đối với người dùng thì dĩ nhiên, việc bán hàng cũng trở khó khăn hơn.
Hơn thế nữa, công ty cần phải tập trung xây dựng nhân cách hoá, tạo nên một câu chuyện cho sản phẩm và website. Điều này sẽ tạo nên cảm xúc cho người truy cập. Bằng việc nhân cách hoá sản phẩm, công ty sẽ tạo nên giá trị tốt hơn cho mọi thứ chung quanh từ đó tạo dựng mối liên kết chặt chẽ với cảm xúc người xem.
Đây cũng không phải là điều chỉ dành riêng cho công ty lớn, các doanh nghiệp Startup hay cửa hàng bán lẻ… cũng cần nắm bắt.
Hiệu quả của cảm xúc trong thiết kế được tạo ra cho con người – không phải tạo ra cho việc đo lường, thuật toán hay là SEO robots. Vì những gì xuất phát từ cảm xúc chỉ có thể được tiếp nhận từ cảm xúc.
Thiết kế cảm xúc chuyển người xem thành người tuyên truyền cho bạn
Ngay từ buổi bình minh của ngành quảng cáo, nhà quảng cáo đã tạo dựng niềm tin cho người dùng để bán sản phẩm.
Một quảng cáo tốt là một quảng cáo bán cảm xúc, bán một ý tưởng hơn là sản phẩm thực tế. Chắc đã có người từng xem đoạn quảng cáo này:
Một câu chuyện dường như làm cho người xem muốn rớt nước mắt vì cảm động
Điều cốt lõi của cảm xúc trong thiết kế mang đến sự đồng cảm của người xem trên website. Để đạt được hiệu quả này, thiết kế cần hướng đến đối tượng trước cả bản thân công ty. Và những thông tin đưa ra trước cần phải chọn lựa theo tiêu chí:
- Thông tin này phục vụ khách hàng tốt hơn như thế nào?
- Website hay sản phẩm sẽ giúp cuộc sống của họ có tốt hơn không?
- Và những giá trị của website hay sản phẩm mang lại điều gì cho họ?
Hiệu quả của cảm xúc trong thiết kế cũng dựa vào yếu tố đơn giản, chứ không hoàn toàn là phải quá màu mè, vì sự đơn giản dễ khơi gợi cảm xúc tốt hơn. Và điều này đồng nghĩa với việc giới hạn lựa chọn của người xem lại, nhờ đó có thể hướng đến việc gợi nên cảm xúc của họ, và tạo nên những phản ứng tích cực như “ tôi muốn làm giống vậy nè” hoặc “cái này vui lắm, để mình kể cho nghe”
Thiết kế gợi nên cảm xúc là..
Trực quan hấp dẫn. Thiết kế nhìn chuyên nghiệp, các yếu tố được sắp xếp hợp lý.Rõ ràng, dễ hiểu. Tức là việc điều hướng hiệu quả, mỗi thao tác là một bước hợp lý về mặt logic.
Thú vị. Thiết kế nhìn là muốn xem, bài viết thấy là muốn đọc là những mốc để xây dựng lượng theo dõi lâu dài.
Đáng nhớ. Sự nổi bật của thiết kế là gì? Điều gì nổi bật nhất?
Cá nhân. Không giả tạo hay dối trá. Hiệu quả mang lại là những phản ánh chân thực nhất
Thiết kế Web mang lại cảm xúc dựa trên ba điểm chính.
Cấu trúc hoạt động Một khi người truy cập có ấn tượng đầu tiên rồi, họ sẽ quan tâm đến những vấn đề như: điều hướng rõ ràng (menu) các bước di chuyển đến những nội dung khác nhau.Ấn tượng đầu tiên.Diện mạo của website là điều xây dựng niềm tin hay đánh mất niềm tin ngay lập tức. Nếu chỉ cần vài cái nút bấm xấu xí, hình ảnh tồi tàn, hay màu sắc lạc điệu cũng làm cho người xem thoát khỏi trang web liền, ngay và lập tức.
Nhận thức về giá trị. Những điều gây chú ý là ngắn hạn, vậy giá trị nào mang đến sự tồn tại lâu dài? Nội dung có đáng xem? Sản phẩm hay dịch vụ có xứng đồng tiền bát gạo hay không?
Kinh nghiệm của Doda là hãy suy nghĩ website cũng như người bạn của mình, nó là một con người chứ không phải là những hình ảnh, những dòng thông tin. Nghe có vẻ buồn cười nhưng thực tế điều nàycũng giống như xây dựng cá tính cho một thương hiệu, ví dụ:
- Trông nó mặc đồ ra sao?
- Cách nó ăn nói?
- Cái gì gây thiện cảm, cái gì phản cảm?
Logic mà nói, dĩ nhiên bạn không thể đáp ứng 100% tất cả mong muốn của tất cả những người truy cập vào website của bạn.
Mỗi lần thay đổi một yếu tố nào đó, cần phải suy nghĩ cái “bạn” web này sẽ làm gì đây. Nếu đó là nút MUA, làm sao để nói với họ là nhấn nút này đi? Một bài viết làm sao cho người đọc thích hơn? (kỹ năng viết bài dĩ nhiên là cần sự trau dồi thường xuyên) Và cách trình bày bài viết, cách sắp xếp, cách xử lý chữ.
Đưa yếu tố nhân cách vào một thứ không nhân cách, chúng ta cho nó một cuộc sống, một tình cảm. Cộng hưởng với cảm xúc người đọc, sẽ tạo nên một mối quan hệ mạnh mẽ giữa website, sản phẩm dịch vụ, với khách hàng.
Thiết kế web để đạt được cảm xúc mạnh mẽ phải được bắt đầu ngay từ đầu quy trình chứ không phải là điều cuối cùng bạn cần chú ý. Các yếu tố về chức năng, sắp xếp, ngôn ngữ phải được nhất quán.
Liệu Apple có thể bán được nhiều máy tính hay phần mềm trông nó dị hợm? Kể cả sản phẩm thực tế có phần chẳng bằng so với quảng bá.
Thiết kế cảm xúc làm cho người xem cảm thấy chất lượng tốt hơn, nó khiến người ta cảm thấy họ cũng thuộc về một phần của sản phẩm, công ty, cá nhân đó.
Nếu bạn làm hài lòng một ai đó, chí ít bạn cũng gây được sự chú ý theo cách tốt nhất.
Phần cuối chúng tôi gửi đến bạn một tài liệu học cách “Thiết kế phù hợp cảm xúc” hy vọng nó sẽ giúp ích cho bạn!
