Ung thư vòm họng không còn là loại ung thư hiếm gặp, số người mắc bệnh này đang tăng lên nhanh chóng. Tại BV Chợ Rẫy (TPHCM), trong 3 năm trở lại đây, số lượng bệnh nhân được đề nghị sinh thiết lên đến khoảng 500/3.000 lượt do nghi ngờ ung thư vòm họng.
-
1
Độ tuổi thường gặp nhất của loại ung thư này đang trẻ hoá nhanh chóng từ 40-50, thậm chí có người mắc lúc 10 tuổi.
Theo TS-BS Nguyễn Trọng Minh – khoa Tai mũi họng, BV Chợ Rẫy, TPHCM – nếu so sánh với số liệu tại BV Bình Dân trong 14 năm qua chỉ phát hiện 613 ca, tức là 43 ca/năm, thì chỉ riêng phòng khám tai mũi họng, BV Chợ Rẫy phát hiện và điều trị 91 ca/năm, tức gấp hai lần BV Bình Dân. Bệnh thường gặp ở nhiều nhóm tuổi từ 16 – 82, trong đó độ tuổi từ 40 – 50 bị nhiều nhất.
Cũng theo BS Minh, cho đến nay nguyên nhân của ung thư (UT) vòm họng vẫn chưa được khẳng định một cách chính xác. Mặc dù có nhiều giả thuyết về nguyên nhân như có sự hiện diện của virút Epstein-Barr (EBV) ở bệnh nhân UT vòm họng, hút thuốc lá hoặc thường tiếp xúc với khói, hóa chất, nhang…, đặc biệt chế độ ăn uống có tính đặc thù của cư dân duyên hải Trung Hoa và giáp Trung Hoa cũng được đề cập như món cá tẩm muối kiểu Quảng Đông (cá khô), sốt cá lên men, tôm muối nhồi bột, nước tương, dầu hào (vì có chất 3-MPCD và 1,3 DCP được cho là chất sinh UT), sữa đậu đông lên men, hột vịt muối, nho để trữ lâu (nho khô), rau quả đóng hộp để lâu…
-
2
Hiện nay, giới khoa học đang tập trung nghiên cứu về sự tác động qua lại giữa những yếu tố cơ địa (host factors), sự nhiễm virút EBV và chế độ ăn uống truyền thống địa phương như đã nêu.
Tại Việt Nam, những yếu tố thuận lợi đáng kể sau đây cũng được đề cập đến khiến UT vòm họng gia tăng như: Hút thuốc lá và uống rượu nhiều (khoảng 20% trong số ca UT vòm họng). Môi trường ô nhiễm, sử dụng tràn lan thuốc kích thích tăng trưởng với thực vật và vật nuôi, thực phẩm chế biến không an toàn vì có nhiều chất độc hại và thức ăn nhanh có quá nhiều chất béo…
-
3
Theo các chuyên gia, UT vòm họng thường có các triệu chứng sau đây: đau nhức đầu, đau vùng mặt, đau tai, đau trong mắt; hạch cổ nổi một bên là triệu chứng rất thường gặp, hạch cứng kích thước có thể từ 2 – 3cm hoặc 7 – 8cm, xung quanh không có dấu viêm nhiễm như sưng, nóng, đỏ và đau, ban đầu hạch di động sau đó thì dính vào tổ chức xung quanh, vị trí thường là góc hàm, bên cổ. Người bệnh đột nhiên chảy vài giọt máu mũi rồi tự ngưng, có thể sau đó chảy nhiều lần, mỗi lần vài giọt.
Triệu chứng nghẹt mũi là thường gặp, lúc đầu nghẹt một bên sau có thể nghẹt cả hai bên, chảy chất nhầy từ mũi nhưng không cải thiện sau khi dùng thuốc kháng sinh, ù tai hoặc nghe kém, đau trong tai, đau vùng thái dương hoặc đau nửa mặt, tê vùng má. Lé hoặc liệt vận nhãn của một bên mắt…
Tỉ lệ bệnh nhân ung thư vòm họng tại Việt Nam đến khám trễ rất cao (tỉ lệ người có hạch cổ trên 92% và ở vòm họng có tổn thương dạng sùi và loét khoảng 90%). Vì thế, kết quả điều trị tùy thuộc vào việc bệnh nhân đi khám sớm hay muộn, càng phát hiện bệnh sớm tỉ lệ khỏi càng cao, thường tỉ lệ sống sau 5 năm kể từ khi được phát hiện là khoảng 40 – 60% (tại Việt Nam). Ở Singapore và Hồng Kông thì tỉ lệ này là trên 80%.
