Đây là một trong những bài viết về các nhà tư tưởng thiết kế hiện đại mà chúng tôi sưu tầm được từ tạp chí trydesignlab và hôm nay DesignerVN xin được phép được dịch lại và chia sẻ cùng các bạn. Trong bài viết này chúng ta cùng bắt đầu với Tim Brown, CEO và Chủ tịch của IDEO, một công ty thiết kế và đổi mới toàn cầu được thành lập vào năm 1991. Ông nổi tiếng với công việc của mình hướng tới thiết kế lấy người dùng làm trung tâm – và đặc biệt là phát triển ý tưởng “tư duy thiết kế”.
Tư duy thiết kế (Design Thinking)
Tim Brown xác định kỹ sư Isambard Kingdom Brunel (1806-1859) là một trong những nhà tư tưởng thiết kế đầu tiên: Brown viết cuốn sách “Change By Design” về thời gian của ông làm kỹ sư trưởng của Great Western Railway ở Anh.
Brown đã làm việc tại IDEO kể từ khi công ty được thành lập, và trong thời gian đó ông đã viết rất nhiều về tư duy thiết kế. Trong một bài báo nổi tiếng của Harvard Business Review năm 2008, ông đã đưa ra những gì ông coi là những phẩm chất đặc biệt nhất của những nhà tư tưởng thiết:
- Thấu cảm: các nhà tư tưởng thiết kế dễ dàng xác định với quan điểm của đồng nghiệp, khách hàng, người dùng cuối và khách hàng. Họ sử dụng cái nhìn sâu sắc này để tạo ra các giải pháp mong muốn và đáp ứng các nhu cầu về sản phẩm mà ngay cả người sử dụng cũng không biết.
- Tư duy tổng hợp: các nhà tư tưởng thiết kế có thể nắm bắt tất cả các khía cạnh của một vấn đề phức tạp. Bằng cách đàm phán giữa những ý tưởng mâu thuẫn về hướng đi đúng, họ có thể phát triển một giải pháp tốt hơn. Họ tích hợp các yếu tố tốt nhất của những ý tưởng khác nhau.
- Lạc quan: các nhà tư tưởng thiết kế tin rằng luôn có một giải pháp tiềm năng chưa được thực hiện tốt hơn những gì đã tồn tại.
- Thử nghiệm: các nhà tư tưởng thiết kế tưởng tượng ra sự thay đổi triệt để chứ không cố gắng để cải tiến gia tăng. Bằng cách này, họ thúc đẩy đổi mới.
- Cộng tác: các nhà tư tưởng thiết kế sẵn sàng làm việc với những người khác, đặc biệt là những người từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Thường thì bản thân họ đã được đào tạo và kinh nghiệm đáng kể trong nhiều lĩnh vực.
Tư duy thiết kế không chỉ dành cho các nhà thiết kế
Trong cùng một bài báo, ông mô tả tư duy thiết kế như là một “phương pháp luận mang đậm nét đầy đủ các hoạt động đổi mới với đặc điểm thiết kế lấy con người làm trung tâm. […] Đổi mới được tạo ra bởi sự hiểu biết thấu đáo, thông qua quan sát trực tiếp, về những gì mọi người muốn và cần trong cuộc sống của họ và những gì họ thích hoặc không thích về cách thức các sản phẩm đặc biệt được sản xuất, đóng gói, tiếp thị, bán và hỗ trợ “.
Với ý tưởng này, một trong những điều quan trọng về quan niệm thiết kế của Brown là nó không chỉ dành cho các nhà thiết kế. Đó là một cách tiếp cận để hiểu các vấn đề và phát triển các giải pháp, và điều này là cần thiết trong nhiều công việc – cho dù bạn là quản trị viên, kỹ sư, bác sĩ hoặc chỉ là sinh viên và học sinh. Tư duy thiết kế mô tả sâu hơn về vấn đề, cho phép chúng ta tạo mẫu thử nghiệm một loạt các giải pháp tiềm năng một cách nhanh chóng và xác định đúng giải pháp một cách mạnh mẽ.
Xấu hổ, phán đoán và tự chỉnh sửa
Brown giải thích rằng một trong những lý do khiến tư duy thiết kế không được áp dụng rộng rãi là đa số người trưởng thành đã bị xã hội hoá. Kết quả là mọi người rất xấu hổ khi diễn tả những ý tưởng lạ lùng. Trong bài nói chuyện TED nhúng bên dưới, “Tales of Creativity and Play”, Brown đặt ra cho khán giả của mình hai nhiệm vụ để chứng minh một số những hạn chế đã học.
Đầu tiên, anh ấy cho khán giả 30 giây để vẽ người bên cạnh họ. Sau đó, ông nghe thấy rất nhiều người xin lỗi: diễn đạt những phán đoán ngay tức khắc, không có nhận xét tiêu cực đối với công việc của họ; Nhưng cũng cho thấy họ sợ hãi các lời nhận xét của người khác. Qua đó cho thấy hầu hết chúng ta đều theo đuổi công việc và đưa ra những ý tưởng để mọi người ít nhận xét chứ không phải làm tốt nhất những gì mình có thể.
Thứ hai, ông cung cấp cho khán giả một mẩu giấy với 30 vòng tròn trên, và cho phép họ 1 phút để chuyển mỗi vòng tròn 30 thành một cái gì đó khác (như mặt trời, hoặc một quả bóng đá).
Nếu bạn đã tự thử mình, bạn đã biến đổi bao nhiêu vòng tròn đó trong cùng một khoảng thời gian?
Bài tập cho thấy hầu hết mọi người đều có điều kiện để ưu tiên chất lượng hơn số lượng, ngay cả khi họ đã được nói rõ rằng mục tiêu của bài tập là lấp đầy trang. Có khả năng là bạn đã đưa ra một số ý tưởng ngay lập tức, gần như vô thức bạn đã quyết định không theo đuổi. Điều này có thể là bởi vì bạn cảm thấy họ quá đơn giản, quá vất vả, hoặc quá giống với ý tưởng khác mà bạn đã từng sử dụng.
Và một trong những ý tưởng mà chúng ta loại bỏ, hoặc ngăn cản chúng ta nghĩ đến ngay từ đầu, có thể chỉ là câu trả lời mà chúng ta cần.
Thiết kế tư duy trong hành động
Trong Change By Design, Brown đã đi sâu vào chi tiết về một số dự án tư duy thiết kế mà ông đã tham gia với IDEO. Một trong những dự án này là với Trung tâm Y tế DePaul SSM ở Saint Louis.
Muốn hiểu được kinh nghiệm của một bệnh nhân tại bệnh viện, một nhà dân tộc học về đội của IDEO, Kristian Simsarian, giả vờ bị thương bàn chân và trình bày tại Phòng cấp cứu. Phù hợp với nguyên tắc “đồng cảm” của tư duy thiết kế, nhóm nghiên cứu nghĩ rằng cách tốt nhất để đạt được sự hiểu biết là phải đặt mình vào đôi giày của bệnh nhân.
Một số nhận xét của Simsarian rõ ràng và ngay lập tức:
- Quá trình đăng ký không rõ ràng
- Thật bực bội khi được yêu cầu chờ đợi, nhưng không được thông báo về anh ta cần chờ đợi gì hoặc tại sao
- Việc đi vòng quanh bởi nhiều người lạ mặt trên các hành lang tạo ra sự lo lắng cho người khám bệnh
Ông cũng đeo một camera giấu kín, cho phép nhóm dự án tiến hành phân tích sâu hơn sau đó. Bằng cách xem đoạn phim này, đã có nhiều cơ hội cải tiến:
- Sự tẻ nhạt của môi trường bệnh viện phản ánh sự mập mờ của trải nghiệm khi ở trong bệnh viện
- Các hành lang và các khu chờ đợi nhạt nhẽo sẽ là chìa khóa cho câu chuyện mà bệnh viện muốn nói trong dự án mở rộng của nó
- Có những câu chuyện cạnh tranh về hành trình “bệnh nhân”: bệnh viện coi đây như là về “xác minh bảo hiểm, ưu tiên y tế, và phân bổ giường”, trong khi bệnh nhân cảm thấy nó như là “tình huống căng thẳng” tệ hại hơn do môi trường và các quá trình của bệnh viện.
Từ phân tích này, nhóm nghiên cứu kết luận rằng bệnh viện cần khám phá các giải pháp thiết kế có thể khôi phục sự cân bằng giữa sự quan tâm hơn trong các nhiệm vụ y tế và hành chính, và “khía cạnh con người”.
Brown giải thích rằng bằng cách sử dụng phương pháp tư duy thiết kế lấy người dùng làm trung tâm, để khám phá những kinh nghiệm của bệnh nhân, nhóm nghiên cứu đã không chỉ phát hiện ra các vấn đề về thể chất với bệnh viện, mà còn là “nhu cầu tiềm ẩn” của bệnh nhân. Nhu cầu tiềm ẩn là những nhu cầu mà người sử dụng không thể diễn đạt rõ ràng, và họ thậm chí còn không biết đến việc có. Bằng cách xác định chúng, bạn sẽ dễ dàng đưa ra những ý tưởng cải tiến.
Tư duy thiết kế đã trở thành một phần quan trọng trong thiết kế dịch vụ tại các bệnh viện vì các nhà cung cấp cố gắng nâng cao kinh nghiệm của bệnh nhân và sự hài lòng của dịch vụ. Ví dụ, Tư duy thiết kế này báo cáo một nghiên cứu trường hợp của một dự án gần đây để cải thiện kinh nghiệm bệnh nhân tại Bệnh viện mắt Rotterdam.
Dự án “Madlove” ở Anh cũng gần đây đã khám phá một quá trình do người sử dụng dẫn đầu để thiết kế bệnh viện tâm thần. Phát biểu với Creative Review vào tháng 4 năm ngoái, nghệ sĩ và cựu bệnh nhân James Leadbitter đã miêu tả những người sống trong các bệnh viện tâm thần vẫn cần “tiếp cận với thiên nhiên, […] giác quan sẽ được kích thích.
