Bí đao còn có tên khác là bí xanh (vỏ màu xanh, có hoặc không có phấn tùy loại) thuộc họ bầu bí, Đông y gọi là đông qua, có vị ngọt, tính hàn, vào các kinh phế, vị, bàng quang, tiểu tràng, không có độc tính, mà có tác dụng kiện tỳ, ích khí, tiêu thủy.
-
1
Đẹp da
Bí đao vị ngọt, tính mát, có công dụng nhuận phu (làm cho da mềm mại và không bị khô), tăng bạch (làm sáng da), khu phong trừ nám (làm da hết ngứa và hết các vết nhăn, vết nám). Sách Thực liệu bản thảo viết: “Nếu muốn thân thể khỏe đẹp và nhẹ nhõm nên thường xuyên ăn bí đao”. Các y gia đời xưa đều hay dùng bí đao để chữa một số bệnh ngoài da và làm đẹp da mặt.
-
2
Giảm béo
Theo các nhà dinh dưỡng học, bí đao không chứa chất béo, có chứa hợp chất hóa học hyterin – caperic có khả năng khống chế đường chuyển hóa thành mỡ nên ngăn chặn được sự tích lũy mỡ trong cơ thể, chống tình trạng béo phì. Vì vậy, dùng bí đao nấu canh ăn thường xuyên sẽ tốt cho những ai đang có nguy cơ tăng ký.
Cách 1: Một công thức canh bí dễ làm là lấy 500g bí đao, giữ cả vỏ và hạt, rửa sạch, thái miếng, cho thêm trần bì, gừng tươi, muối, nước vừa đủ và nấu cho chín bí. Loại canh ấy nếu mỗi ngày một lần thì sẽ nhanh thấy tác dụng. Hạt bí đao lợi thấp, vỏ bí đao lợi thủy nên ăn được cả vỏ hạt bí đao thì công hiệu càng cao. Trần bì có tác dụng lý khí, kiện tỳ, lợi thấp, gừng hành thông dương hóa ẩm lợi thủy ăn kết hợp với bí đao sẽ hỗ trợ giảm béo.
Cách 2: Vỏ bưởi để cả cùi trắng, rửa sạch, thái nhỏ cho vào 1 lít nước, đậy vung, đun sôi trong 30 phút, vớt bỏ bã. Bí đao 1 khoanh 300 – 500g gọt bỏ vỏ xanh, thái miếng cho vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn cho vào nước vỏ bưởi đun và khuấy đều thành canh. Chia ăn 2 lần trong ngày lúc bụng đói.
Cách 3: Bạn có thể dùng khoảng 300 – 500g bí đao, tùy lượng dùng của mỗi người. Vỏ bưởi để cả phần cùi trắng 100g (khô) hoặc 300g (tươi). Bí gọt bỏ vỏ xanh, bỏ ruột, thái miếng. Vỏ bưởi rửa sạch thái miếng mỏng. Cho vỏ bưởi thái miếng vào 1 lít nước, đun sôi kỹ trong 30 phút (nhớ đậy vung). Sau đó vớt bỏ vỏ bưởi, cho bí đao đã thái miếng vào nấu chín. Ăn bí và uống nước, chia ăn 2 lần trong ngày lúc đói bụng.
Tuy nhiên cần lưu ý, bí đao có tính hàn (lạnh), bởi vậy đối với những người có cơ địa hàn (lạnh), nhất là trường hợp tỳ vị hư hàn (lạnh) – hay bị chướng bụng, tiêu chảy, thì sử dụng ở mức vừa phải, trong một thời gian thích hợp với người có cơ địa hàn hoặc tỳ vị hư hàn. Bởi vì ngoài bí đao, có thể dùng các loại cây, quả khác không có tính hàn để làm giảm béo, hạ mỡ trong gan như hà diệp (lá sen), sơn tra (táo mèo).
-
3
Cao bí đao
Bí đao được ghi trong các phương thuốc bí truyền làm đẹp của các mỹ nhân, cung phi ngày xưa, trong đó có cao bí đao. Theo công thức của danh y Tuệ Tĩnh, dụng cụ để làm cao bí đao là nồi đất, dao tre, muỗng gỗ, không được dùng đồ kim loại.
Để có được 500g cao bí đao, cần lượng nguyên liệu là 500g bí đao (bỏ vỏ và ruột), một lít rưỡi rượu, một lít nước và 0,5kg mật ong.
Cách làm: Bí đao cắt miếng cho vào hỗn hợp rượu và nước rồi đun vừa lửa khoảng sáu giờ cho đến khi còn khoảng một tô nước thì đổ ra để nghiền bằng muỗng gỗ. Nghiền kỹ rồi lọc qua vải màn cho mịn.
Lưu ý là nên chọn bí vừa tầm, ít xơ, không bị xốp. Đổ lại dung dịch đó vào nồi và cho thêm mật ong vào nấu thêm chừng hai giờ, khi nấu nhớ quấy đều tay. Để thử cao, quết một chút cao lên tay, xoa xoa mà thấy cao không dính quá là được. Khi cao nguội thì cho vào lọ nút kín để mỗi buổi tối lấy xoa mặt.
Cao bí đao có nhiều công dụng như thay đổi độ ẩm của da, làm cho da căng, trơn láng, mịn màng, sáng hồng (thấy rõ nhất). Dùng một thời gian da sẽ bớt tiết dầu, bong bớt mụn cám và mụn đầu đen, nói chung mụn sẽ mất nhanh, hiện tượng viêm da, viêm nang lông cũng được cải thiện rõ rệt. Nên lau khô da trước khi bôi cao.
Cao bí đao thích hợp cho những ai đang bị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì và những người có da mặt bị sần sùi, chân lông to, thô ráp, sắc mặt xỉn màu.
Cao bí đao có ưu điểm là lành tính, không có hóa chất bảo quản nên không làm hư tổn da về sau, thích hợp với mọi loại da, phù hợp với những người muốn dưỡng da bằng phương pháp Đông y.
