Nếu bạn từng nhầm tên các anh, chị, em của mình hoặc thậm chí vô tình gọi một thành viên trong gia đình theo tên con chó bạn nuôi thì hãy yên tâm rằng hiện tượng này khá phổ biến, đến nỗi Đại học Duke (Mỹ) gần đây đã tiến hành một nghiên cứu để lý giải.
Mọi người thường nói 2-6 từ mỗi giây, nghĩa là có rất nhiều cơ hội cho những sai lầm. Theo Giáo sư phân tâm học Geoff Goodman thuộc Đại học Long Island (Mỹ), trước khi tâm trí được kiểm duyệt, con người đã nói ra suy nghĩ của mình trong vô thức. Tuy nhiên, việc nhầm lẫn này tuân theo một quy luật.
Cuộc khảo sát được thực hiện trên hơn 1.700 người cho thấy, việc gọi một người bằng tên của người hay vật khác thường xảy ra trong cùng một loại quan hệ. Ví dụ, chúng ta có nhiều khả năng nhầm lẫn tên một thành viên gia đình với tên một thành viên khác, nhầm tên một người bạn này với người bạn khác.
Chúng ta ít có khả năng nhầm lẫn tên của các loại quan hệ khác nhau – ví dụ gọi nhầm tên anh, chị, em theo tên một người bạn hoặc gọi một đồng nghiệp theo tên một thành viên gia đình.
Các nhà khoa học cho biết sự nhầm tên không phải là chuyện ngẫu nhiên. (Ảnh: Lennygray).
David Rubin – thành viên nhóm nghiên cứu – nói: “Chúng ta đang thể hiện một sai lầm về nhận thức, nhưng nó không phải là ngẫu nhiên”.
Nghiên cứu cũng cho thấy sự tương đồng về ngữ âm giữa các tên đôi khi góp phần gây nhầm lẫn, nhưng mức độ thấp hơn so với loại quan hệ. Những cái tên bắt đầu hoặc kết thúc với âm thanh tương tự nhau như Michael và Mitchell có nhiều khả năng bị nhầm lẫn. Những tên có chung nguyên âm như John và Bob cũng vậy.
Trong khi đó, sự giống nhau về vật lý (hình dáng cơ thể, khuôn mặt, giới tính…) giữa con người không phải là yếu tố quan trọng khiến chúng ta nhầm lẫn. Nghĩa là, cha mẹ vẫn sẽ gọi nhầm tên của con cái ngay cả khi chúng không có gì giống nhau và giới tính thì khác nhau. Những sai lầm về nhận thức thế này thường được cho là do lão hóa. Tuy nhiên, các nhà khoa học hé lộ, sinh viên chính là những người hay nhầm tên nhất.
Một điều thú vị trong nghiên cứu trên là có người thậm chí lẫn lộn tên của các thành viên trong gia đình với tên con chó họ nuôi, nhưng không bao giờ nhầm với tên con mèo của họ.
Các nhà khoa học không chắc chắn về lý do mọi người đều không thể nhầm với tên mèo, có thể là do mèo ít khi có phản ứng đáp lại khi được gọi tên. Họ cũng lưu ý rằng hiện tượng này có thể ám chỉ mối quan hệ độc nhất vô nhị giữa người và chó.
Nhà nghiên cứu Samantha Deffler nói: “Tôi cũng nuôi mấy con mèo và tôi yêu chúng; nhưng dường như nghiên cứu của chúng tôi đang góp phần khẳng định mối quan hệ đặc biệt thân thương giữa người và chó”.
